Soạn bài Sóng của Xuân Quỳnh – Ngữ văn 12 – HOC247

3. Soạn bài Sóng chương trình chuẩn

Câu 1: Anh (chị) có nhận xét gì về âm điệu, nhịp điệu của bài thơ? Âm điệu, nhịp điệu đó được tạo nên bởi những yếu tố nào?

Bạn Đang Xem: Soạn bài Sóng của Xuân Quỳnh – Ngữ văn 12 – HOC247

• Với thể thơ năm chữ rất thành công, với tính nhạc dìu dặt, nhịp nhàng, bài thơ như một khúc hát âm vang vẫn ngân nga những giai điệu đắm say của nó trong những trái tim đang yêu. ái tình chính là bài ca muôn đời của cuộc sống mà ở đó cái tôi trữ tình – cái tôi đang yêu được bộc lộ chân thực là mình. Xuân Quỳnh đã sống đắm say, đã yêu hết mình, đã khao khát rất mực tâm thành trong những dòng thơ tình ái đầy mê mải, thiết tha của mình.

Câu 2: Hình tượng bao trùm và xuyên suốt bài thơ là hình tượng sóng. Mạch liên kết các khổ thơ là những khám phá về sóng. Hãy phân tích hình tượng này.

• Sóng được khắc họa qua những từ ngữ diễn tả đặc điểm, trạng thái: dữ dội, dịu êm, ồn ào, lặng lẽ, dưới lòng sâu, trên mặt nước…
• Đặc biệt qua âm điệu dào dạt, nhịp nhàng, lúc sôi nổi trào dâng, lúc thầm thì sâu lắng (được tạo nên từ thể thơ năm chữ, từ phương thức tổ chức ngôn từ, Bức Ảnh). Âm điệu đó mô phỏng âm hưởng của những con sóng lúc miên man dịu dàng, lúc cuồn cuộn vỗ bờ, lúc trào dâng Bội bội bạc Bẽo đầu, lúc lặng chìm đáy nước biển khơi…
• Ý nghĩa:
  • Ý nghĩa tả thực: miêu tả chân thực, sinh động Bức Ảnh của sóng ngoài biển khơi. Sóng có tính cách, tâm trạng, tâm hồn.
  • Ý nghĩa biểu tượng: tính cách, tâm trạng và khát vọng của hero trữ tình em. Sóng là hình tượng ẩn dụ, hóa thân của cái tôi trữ tình nhà thơ.

⇒ Âm điệu bài thơ cũng là nhịp sóng lòng của em, là dòng tâm tình của người phụ nữ đang yêu được khơi nguồn khi đứng trước biển cả, đối diện với những con sóng vô hạn vô hồi.

Câu 3: Giữa sóng và em trong bài thơ có mối quan hệ như thế nào? Anh (chị) có nhận xét gì về nghệ thuật cấu trúc của bài thơ. Người phụ nữ đang yêu tìm thấy sự tương đồng giữa các trạng thái tâm hồn mình với những con sóng. Hãy chỉ ta sự tương đồng đó.

• Giữa sóng và em có mối quan hệ song hành với nhau. Có lúc hòa nhập làm một, vừa phân đôi để soi chiếu &o nhau và cộng hưởng nghệ thuật với nhau, nhằm biểu thị một cách trọn vẹn thế giới tâm tình người phụ nữ đang yêu. Tâm hồn người phụ nữ đang yêu soi &o sóng để hiểu tận đáy lòng mình và nhờ con sóng biển mà biểu hiện những trạng thái tâm hồn mình trong tình ái.
• Bài thơ có cấu tạo nghệ thuật sóng đôi dựa trên sự tương đồng giữa tâm trạng người phụ nữ đang yêu với những con sóng. Tác giả đã mượn những cung bậc của sóng để gửi gắm tình ái của con người.
• Sự tương đồng giữa sóng và em:
  • Từ tình ái của sóng khao khát tìm ra với biển lớn đến những thức đập, xô vỗ bờ,…con sóng đều đang chứa đựng những nhịp điệu tâm hồn của người phụ nữ đang yêu. Con sóng dưới lòng sâu hay con sóng trên mặt biển đều diễn tả cái sâu thẳm, vời thê thiếpi của tình ái con người.
  • Cái cồn cào, khắc khoải trong nỗi nhớ của em với anh được diễn tả bằng nỗi nhớ của sóng với bờ, trong một nhịp điệu xao xuyến của ái tình. Xuân Quỳnh đã mượn Bức Ảnh sóng nhớ bờ để diễn tả nỗi nhơ khôn cùng của em. Sóng không ngủ hay là em thao thức, sóng nhớ bờ hay trái tim em cồn cào, thao thức đập vì anh?
  • Biển không bao giờ vắng bóng sóng, cũng như tình ái của con người mãi mãi bất tử. Dù muôn vời cách trở sóng vẫn tìm đến bờ, giống như em nguyện dâng trọn đời cho em. Bờ là nơi đến của sóng và anh là nơi đến của tình em. Những cung bậc tha thiết của tình ái đã được Xuân Quỳnh gửi gắm trong những nhịp xôn xao của sóng.

Câu 4: Bài thơ là lời tự bạch của một tâm hồn phụ nữ đang yêu. Theo cảm nhận của anh (chị), tâm hồn người phụ nữ đó có đặc điểm gì?

• Tâm hồn người phụ nữ trong tình ái có đặc điểm:
  • thành tâm, tha thiết, nồng nàn, mãnh liệt trong tình ái, một khi đã yêu thì ai cũng yêu hết mình, không có gì ngăn trở được đặc biệt người phụ nữ lại càng như vậy.
  • tình ái của người phụ nữ rất phong phú, với nhiều cung bậc của tình ái: khát vọng, suy tư, nhớ nhung, chung thủy,… -> khát vọng mãnh liệt, nhớ nhung da diết và đặc biệt là niềm chung thủy sắt son, bền vững trong tình ái.
  • tình ái của người phụ nữ rất đời thường, từ cực này sang cực khác, ước vọng của họ cũng rất khiêm nhường, chỉ mong được làm “con sóng nhỏ giữa biển lớn ái tình để ngàn năm còn vỗ”, nhưng đó không phải là thứ tình ái chật hẹp, tầm thường mà luôn vươn tới một ái tình bao la, cao đẹp hơn: khi “sóng không hiểu nổi mình” thì dứt khoát “sóng tìm ra tận bể” ⇒ Có thể xem đây là một tư duy mới trong thơ tình vêu của Xuân Quỳnh.

Trên đây là những gợi ý trả lời hệ thống câu hỏi trong SGK để giúp các em soạn bài Sóng của Xuân Quỳnh tốt hơn. Và để củng cố kiến thức đã học và làm bài tập tốt hơn, HỌC247 mời các em bài viết liên quan thêm bài giảng Sóng.

Có nhiều câu thơ, bài thơ so sánh tình yêu với sóng và biển. Hãy sưu tầm những câu thơ, bài thơ đó.

Gợi ý làm bài

• Những bài thơ hay so sánh tình yêu với sóng và biển: Biển (Xuân Diệu), Thuyền và biển (Xuân Quỳnh), Hai nửa vầng trăng (Hoàng Hữu), Thơ tình người quân nhân biển (Trần Đăng Khoa), Chuyện tình biển và sóng (Trần Ngọc Tuấn),…

Biển

Xuân Diệu

“Anh không xứng là biển xanh

Nhưng anh muốn em là bãi cát trắng

Bờ cát dài phẳng lặng

Soi ánh nắng pha lê…

Bờ đẹp đẽ cát &ng

Thoai thoải hàng thông đứng

Như lặng lẽ mơ màng

Suốt ngàn năm bên sóng…

Anh xin làm sóng biếc

Hôn mãi cát &ng em

Hôn thật khẽ, thật êm

Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi, hôn lại

Cho đến mãi muôn đời

Đến tan cả đất trời

Anh mới thôi dào dạt…

Cũng có khi ào ạt

Như nghiến nát bờ em

Xem Thêm : Cách vệ sinh máy lọc không khí đúng cách, đơn giản nhất

Là lúc triều yêu mến

Ngập bến của ngày đêm

Anh không xứng là biển xanh

Nhưng cũng xin làm bể biếc

Để hát mãi bên gành

Một tình chung không hết,

Để những khi bọt tung trắng xóa

Và gió về bay tỏa nơi nơi

Như hôn mãi ngàn năm không thỏa,

Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi!”

Thơ tình người lính biển

Trần Đăng Khoa

“Anh ra khơi

Mây treo ngang trời những cánh buồm trắng

Phút chia tay, anh dạo trên bến cảng

Biển một bên và em một bên.

Biển ồn ào, em lại dịu êm

Em vừa nói câu chi rồi mỉm cười lặng lẽ

Anh như con tàu, lắng sóng từ hai phía

Biển một bên và em một bên.

Ngày mai, ngày mai khi thành phố lên đèn

Tàu anh buông neo dưới chùm sao xa lắc

Thăm thẳm nước trôi nhưng anh không cô độc

Biển một bên và em một bên.

Đất nước gian lao chưa bao giờ bình an.

Bão thổi chưa ngừng trong những &nh tang trắng

Anh đứng gác. Trời khuya. Đảo vắng

Biển một bên và em một bên.

Vòm trời kia có thể sẽ không em

Không biển nữa. Chỉ còn anh với cỏ.

Xem Thêm : Cầu thang máy gia đình: Báo giá và chi phí lắp đặt

Cho dù thế thì anh vẫn nhớ

Biển một bên và em một bên.”

Chuyện tình biển và sóng

Trần Ngọc Tuấn

“Có một lần biển và sóng yêu nhau,

Người ta bảo biển là tình đầu của sóng.

Sóng dữ dội vỡ bờ cát trưa nóng bỏng,

Biển rì rầm hát mãi khúc tình ca.

Có một lần sóng nông nổi đi xa,

Bao kẻ đến và tỏ tình với biển.

Biển sợ rằng sóng không về vĩnh viễn,

Nên đành rằng hò hẹn với vầng trăng.

Sóng trở về thế là biển ăn năn,

Sóng đâu nợ để biển xanh kia vô tội.

Tình chỉ đẹp khi không còn gian dối,

Và bỏ đi kể từ đó không về.

Có một lần anh đã kể em nghe.

Chuyện tình yêu của chúng mình vốn không đơn giản,

Anh phiêu lưu còn em thì lãng mạn,

Và thời gian hò hẹn cũng mong manh.

Sóng bạc đầu từ đó phải không anh?

Còn biển kia vẫn xanh màu huyền bí?

Không phải đâu em biển kia không chung thủy,

Dẫu bạc đầu sóng vẫn mãi thủy chung.

Anh dắt em giữa biển nghìn trùng,

Nghe dã tràng kể chuyện xưa xa vắng.

Dẫu không phải tình đầu em trong trắng,

Chỉ mong anh một lòng với cổ tích biển ngày xưa!”

Bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh biểu hiện tình yêu của người phụ nữ. Đó là những cung bậc cảm xúc rất phong phú: khát vọng, suy tư, nhớ nhung, chung thủy… đối với người mình yêu. Để cảm nhận rõ hơn về bài thơ, các em có thể bài viết liên quan thêm một số bài văn mẫu dưới đây: