Nguyên nhân và kết quả | Những nguyên lý căn bản của chủ nghĩa Mác

a) Phạm trù nguyên nhân, kết quả

Bạn Đang Xem: Nguyên nhân và kết quả | Những nguyên lý căn bản của chủ nghĩa Mác

Phạm trù nguyên nhân dùng để chỉ sự ảnh hưởng ảnh hưởng lẫn nhau giữa các mặt trong một sự vật, hiện tượng, hoặc giữa các sự vật, hiện tượng với nhau, từ đó tạo ra sự chuyển đổi nhất định. Phạm trù kết quả dùng để chỉ những biến đổi xuất hiện do sự ảnh hưởng liên quan giữa các mặt, các yếu tố trong một sự vật, hiện tượng, hoặc giữa các sự vật, hiện tượng.

b) Quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả

Mối quan hệ giữa nguyên nhân và kết quả là mối quan hệ khách quan, tổng quát tính tất yếu: không có nguyên nhân nào không dẫn tới kết quả nhất định và ngược lại không có kết quả nào không có nguyên nhân.

Xem Thêm : Fit là gì? Fit và 11 khái niệm ảnh hưởng trong đời sống

Nguyên nhân sinh ra kết quả, do vậy nguyên nhân bao giờ cũng có trước kết quả, còn kết quả bao giờ cũng xuất hiện sau nguyên nhân.

Một nguyên nhân có thể sinh ra một hoặc nhiều kết quả và một kết quả có thể do một hoặc nhiều nguyên nhân tạo nên.

Sự liên quan của nhiều nguyên nhân dẫn đến sự hình thành một kết quả có thể diễn ra theo các hướng thuận, nghịch khác nhau và đều có ảnh hưởng đến sự hình thành kết quả, nhưng vị trí, vai trò của chúng là khác nhau: có nguyên nhân trực tiếp, nguyên nhân gián tiếp, nguyên nhân bên trong, nguyên nhân phía bên ngoài,… Ngược lại, một nguyên nhân có thể dẫn đến nhiều kết quả, trong đó có kết quả chính và phụ, căn bản và không căn bản, trực tiếp và gián tiếp,…

Trong sự vận động của thế giới vật chất, không có nguyên nhân đầu tiên và kết quả cuối cùng. Ph.Ăngghen viết: “Chúng ta cũng thấy rằng nguyên nhân và kết quả là những khái niệm chỉ có ý nghĩa là nguyên nhân và kết quả khi được áp dụng &o một trường hợp riêng biệt nhất định; nhưng một khi chúng ta nghiên cứu trường hợp riêng biệt ấy trong mối liên hộ chung của nó với toàn bộ thế giới thì những khái niệm ấy lại vẫn gần với nhau và xoắn xuýt với nhau trong một khái niệm về sự tác động qua lại lẫn nhau 1 cách phổ biến, trong đó nguyên nhân và kết quả luôn thay đổi vị trí cho nhau; cái ở đây hoặc trong hiện giờ là nguyên nhân thì ở chỗ khác hoặc ở lúc khác lại là kết quả, và ngược lại”.

c) Ý nghĩa phương pháp luận

Xem Thêm : Chuyện tình ảm đạm của Lý Mạc Sầu

Vì mối liên hệ nhân quả là mối quan hệ có tính khách quan, tất yếu nên trong nhận thức và thực tiễn không thể phủ nhận quan hệ nhân — quả. Trong thế giới hiện thực không thể tồn tại những sự vật, hiện tượng hay quá trình biến đổi không có nguyên nhân và ngược lại, không có nguyên nhân nào không dẫn tới những kết quả nhất định.

Vì mối liên hệ nhân quả phức tạp, đa dạng nên cần phải phân biệt chính xác các loại ngụyên nhân để có phương hdẫn giải quyết đúng đắn, phù hợp với môi trường hợp cụ thể trong nhận thức và thực tiễn.

Vì một nguyên nhân có thể dẫn đến nhiều kết quả và ngược lại, một kết quả có thể bởi vì không ít nguyên nhân nên trong nhận thức và thực tiễn bắt buộc phải có cách nhìn mang tính toàn diện và lịch sử – cụ thể trong phân tích, giải quyết và ứng dụng quan hệ nhân – quả.

Loigiaihay.com