Phong trào Nghĩa Hòa đoàn nhằm mục tiêu A. tấn công các sứ quán

1. Trung Quốc bị các nước đế quốc xâm lược

Bạn Đang Xem: Phong trào Nghĩa Hòa đoàn nhằm mục tiêu A. tấn công các sứ quán

a. Nguyên nhân Trung Quốc bị các nước đế quốc xâm lược

– Từ cuối thế kỉ XVIII, nhất là sang thế kỉ XIX, các nước tư bản chủ nghĩa phương Tây tăng cường xâm chiếm thị trường thế giới.

– Trung Quốc:

+ vị trí địa lí chiến lược quan trọng.

+ Giàu tài nguyên thiên nhiên.

+ Dân số đông, lực lượng lao động dồi dào ⇒ thị trường tiêu thụ bao la.

+ Chế độ phong kiến Mãn Thanh lâm &o khủng hoảng, suy thoái ngiêm trọng.

⇒ Trung Quốc trở thành đối tượng xâm lược của các nước thực dân phương Tây.

Các nước đế quốc xâu xé “chiếc bánh ngọt Trung Quốc”

b. Quá trình xâm lược Trung Quốc của các nước phương Tây.

– Tháng 6/1840 – tháng 8/1842, thực dân Anh gây ra cuộc chiến tranh thuốc phiện => Triều đình Mãn Thanh thất bại, buộc phải kí với Anh Hiệp ước Nam Kinh.

=> Đây là mốc bắt đầu cho quá trình biến Trung Quốc từ một nước phong kiến độc lập thành một nước thuộc địa nửa phong kiến.

– Sau chiến tranh thuốc phiện, các nước đế quốc khác đua nhau sâu xé Trung Quốc.

=> Đến cuối thế kỉ XIX, các nước đế quốc đã cơ bản hoàn thành quá trình phân chia thuộc địa, khu vực ảnh hưởng ở Trung Quốc:

+ Đức chiếm Sơn Đông.

+ Anh chiếm châu thổ sông Dương Tử.

+ Pháp chiếm Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông.

+ Nga – Nhật Bản chiếm vùng Đông Bắc.

2. Phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc giữa XIX – đầu thế kỉ XX.

a. Nguyên nhân: mâu thuẫn giữa nhân dân Trung Quốc với thực dân xâm lược và phong kiến đầu hàng ngày càng sâu sắc.

b. Các phong trào đấu tranh tiêu biểu:

Thái bình thiên quốc (1851 – 1864)

Duy tân Mậu Tuất (1898)

Nghĩa Hòa đoàn (1899 – 1901)

Lãnh đạo

Xem Thêm : Sự Thật Về Cô Gái Bị Bắn Chết Ở Thuận Kiều Plaza Năm 2002

Hồng Tú Toàn

Khang Hữu Vi

Lương Khải Siêu

Chu Hồng Đăng

Lực lượng tham gia

Nông dân

Quan lại, sĩ phu tiến bộ, vua Quang Tự

Nông dân

Diễn biến chính

– Khởi nghĩa bùng nổ ngày 1/1/1851 tại kim Điền (Quảng Tây), lan bát ngát rãi khắp cả nước.

– Các nước đế quốc cấu kết với chính quyền phong kiến đàn áp ⇒ 1864 cuộc khởi nghĩa thất bại.

– 1898 diễn ra cuộc vận đọng duy tân.

– phong trào phát triển chủ yếu trong những tầng lớp quan lại, sĩ phu tiến bộ.

– Do vấp phải sự chống đối của phái hủ lậu ⇒ phong trào chỉ diễn ra trong khoảng 100 ngày

– Năm 1899 bùng nổ ở Sơn Đông lan sang Trực Lệ, Sơn Tây.

– Nghĩa quân tấn công sứ quán nước ngoài ở Bắc Kinh, bị liên quân 8 nước đế quốc tấn công nên thất bại

Kết quả

– Thất bại

– Là 1 cuộc khởi nghĩa nông dân mang tính bộc phát.

– Thất bại.

– Là một cuộc vận động duy tân theo khuynh hướng dân chủ tư sản.

– Thất bại.

– Là phong trào yêu nước chống đế quốc, chống phong kiến.

Nhận xét

– Các phong trào đấu tranh yêu nước của nhân dân Trung Quốc từ cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX:

+ Diễn ra sôi nổi, liên tục, quyết liệt; lôi cuốn đông đảo tầng lớp nhân dân tham gia.

+ Sự bùng nổ và phát triển của các phong trào này đã biểu lộ tinh thần yêu nước sâu sắc của nhân dân Trung Quốc và để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các phong trào đấu tranh yêu nước sau này.

– Mặc dù diễn ra sôi nổi, song, các phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc đều lần lượt thất bại, do:

+ Tương quan lực lượng quá chênh lệnh (các nước đế quốc có ưu thế vượt trội hơn hẳn về vũ khí, kĩ thuật, phương tiện chiến tranh; mặt khác họ còn cấu kết với lực lượng phong kiến Mãn Thanh đầu hàng để đàn áp các cuộc nổi dậy của nhân dân,…).

+ Các phong trào đấu tranh diễn lẻ tẻ, tự phát.

Xem Thêm : Cung Thiên Di là cung thứ mấy? Ý nghĩa sao tử vi ở cung Thiên Di

Lược đồ phong trào Nghĩa Hòa đoàn

3. Tôn Trung Sơn và cách mạng Tân Hợi 1911

a. Tổ chức Trung Quốc Đồng minh hội

* Sự thành lập:

+ Cuối thế kỉ XIX, ách thống trị tư sản Trung Quốc ra đời và ngày càng lớn mạnh. thống trị tư sản tgq bị các nước đế quốc và chính quyền phong kiến Mãn Thanh chèn ép, kìm hãm => Họ đã tìm cách tập hợp nhau lại trong các tổ chức chính trị.

+ Đầu thế kỉ XX, phong trào yêu nước chống đế quốc, phong kiến của nhân dân Trung Quốc bùng nổ.

⇒ Tôn Trung Sơn đã tập hợp với những người đứng đầu các tổ chức cách mệnh trong nước để thống nhất thành một chính đảng => Tháng 8/1905, tổ chức Trung Quốc Đồng minh hội ra đời.

Tôn Trung Sơn

* Cương lĩnh chính trị : học thuyết “Tam dân” của Tôn Trung Sơn (dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc).

* Mục tiêu đấu tranh: đánh đổ Mãn Thanh, khôi phục Trung Hoa, thành lập Dân quốc, giành ruộng đất cho dân cày.

* Lực lượng tham gia: trí thức tư sản, tiểu tư sản, địa chủ, công – nông,…

b. Cách mạng Tân Hợi (1911)

* Nguyên nhân:

– Nguyên nhân sâu sa: mâu thuẫn giữa nhân dân Trung Quốc với đế quốc xâm lược và phong kiến đầu hàng ngày càng sâu sắc.

– Nguyên nhân trực tiếp: chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh “Quốc hữu hóa đường sắt” (tháng 5/1911).

* Diễn biến chính:

– 10/10/1911, khởi nghĩa Vũ Xương → thắng lợi, lan rộng ra các tỉnh miền Nam và miền Trung.

– 29/12/1911, Trung Hoa Dân quốc được thành lập.

– 6/3/1912, Viên Thế Khải nhậm chức Đại Tổng thống của Trung Hoa Dân quốc => cách mạng ngã ngũ, các thế lực phong kiến quân phiệt lên nắm chính quyền.

* Ý nghĩa:

– Lật đổ chính quyền Mãn Thanh, chấm dứt chế độ quân chủ chuyên chế ở Trung Quốc.

– Mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Trung Quốc.

– Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở 1 số nước châu Á (trong đó có Việt Nam).

* Tính chất: cách mạng tư sản không triệt để.

* Hạn chế:

– Không thủ tiêu triệt để thế lực phong kiến.

– Không đụng chạm đến các nước đế quốc xâm lược.