Bài Thơ Quê Hương [Tế Hanh] ❤ Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân

Bài Thơ Quê Hương [Tế Hanh] ❤️️ Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích ✅ cắt nghĩa Nhan Đề Bài Thơ, Tìm Hiểu Giá Trị Tác Phẩm, Cách Lập Dàn Ý Chi Tiết.

Bạn Đang Xem: Bài Thơ Quê Hương [Tế Hanh] ❤ Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân

Nội Dung Bài Thơ Quê Hương

Bài thơ Quê hương của Tế Hanh là lời bày tỏ của tác giả về một ái tình tha thiết đối với quê hương làng biển của mình. Dưới đây là nội dung của bài thơ, mời bạn đọc cùng thưởng thức.

Quê hươngTác giả: Tế Hanh

Chim bay dọc biển đem tin cá

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:Nước bao bọc cách biển nửa ngày sông.

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng,Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gió…

Ngày hấp ủ sau, ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng tấp nập đón ghe về.“Nhờ ơn trời, biển lặng cá đầy ghe”,Những con cá tươi ngon thân Bội Bội Bội bạc bẽo trắng.Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Nay cách biệt lòng tôi luôn tưởng nhớMàu nước xanh, cá Bội Bội Bội bội nghĩa Bẽo đãi Bẽo đãi đãi Tình, chiếc buồm vôi,Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

Gửi bạn các mẫu phân tích❤️️ Bài Thơ Ông Đồ [Vũ Đình Liên] ❤️️ Hay nhất

Về Nhà Thơ Tế Hanh

Chia sẻ một số thông tin quan trọng về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà thơ Tế Hanh

• Tế Hanh (1921- 2009), tên khai sinh là Trần Tế Hanh
• Quê quán: sinh ra tại 1 làng chài ven biển tỉnh Quảng Ngãi
• Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác
  • Ông có mặt trong phong trào thơ Mới ở chặng cuối với những bài thơ mang nỗi buồn và tình ái quê hương
  • Sau năm 1945, Tế Hanh sáng tác phục vụ cách mạng và kháng chiến
  • Ông được nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về vhọc hành nghệ thuật
• Phong cách sáng tác: thơ ông chân thực với cách diễn đạt bằng ngôn ngữ giản dị, tự nhiên và rất giàu Hình ảnh, bình dị mà tha thiết

Về Tác Phẩm Quê Hương

Về tác phẩm Quê hương, bài thơ Quê hương”được viết theo thể thơ 8 tiếng với những vần thơ bình dị mà gợi cảm, biểu lộ nỗi niềm thương nhớ da diết của tác giả đối với quê nhà.

Cả bài thơ như một bức họa sinh động, vẽ nên một miền quê chài lưới bình dị, yên ả mà rất đỗi nên thơ. Cùng đó, tác giả còn cho thấy sự khỏe khoắn, đầy sức sống của những con người nơi đây. Qua bài thơ, những tình cảm giản dị hiện lên tha thiết, tuy sâu lắng mà lại da diết khôn nguôi.

bài viết liên quan thêm 🌿Bài Thơ Nhớ Rừng [Thế Lữ] 🌿 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

cảnh ngộ Sáng Tác Bài Thơ Quê Hương

cảnh ngộ sáng tác bài thơ Quê hương như thế nào? Cùng Thohay.vn tìm hiểu ngay sau đây nhé!

Quê hương luôn là niềm cảm hứng lớn trong thơ Tế Hanh và bài thơ Quê hương chính là khởi đầu cho chùm bài thơ viết về quê hương của tác giả.

Bài thơ được viết năm 1939, khi Tế Hanh đang học tại Huế trong nỗi nhớ quê hương – 1 làng chài ven biển tha thiết. Bài thơ được rút trong tập Nghẹn ngào (1939) và sau đó được in trong tập Hoa niên (1945)

Ý Nghĩa Nhan Đề Bài Thơ Quê Hương

Ý nghĩa nhan đề bài thơ Quê hương nói lên sự nhẹ nhàng, mộc mạc của 1 làng quê, khiến người đọc xốn xang khi nhớ về nơi đã chôn rau cắt rốn, nơi nuôi dưỡng tâm hồn của mỗi người.

Tá giả đặt nhan đề là Quê hương để từ đó khơi gợi lại bức họa đồ tươi sáng sinh động về 1 làng quê miền biển và Hình ảnh khỏe khoắn đầy sức sống của người dân chài. Qua đó, diễn đạt nỗi nhớ da diết, sự gắn bó thủy chung, tình ái quê hương sâu nặng của tác giả.

Đón đọc tác phẩm 🔰Muốn Làm Thằng Cuội 🔰Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

Bố Cục Bài Thơ Quê Hương

Bố cực của bài thơ Quê hương được chia thành 4 phần như sau:

• 2 câu đầu: Giới thiệu chung về làng quê.
• 6 câu tiếp: Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá
• 8 câu tiếp: Cảnh thuyền cá về bến.
• 4 câu tiếp: Nỗi nhớ làng chài, nhớ quê hương

Giá Trị Tác Phẩm Quê Hương

Tìm hiểu chi tiết về giá trị tác phẩm bài thơ Quê hương, xem ngay nhé!

Giá trị nội dung

• Bài thơ đã vẽ ra một bức họa đồ tươi sáng, sinh động về 1 làng quê miền biển. Trong đó nổi bật lên Bức Ảnh khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân chài và cảnh sinh hoạt lao động chài lưới. Qua đó cho thấy thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.

Giá trị nghệ thuật

• Ngôn ngữ bình dị mà gợi cảm, giọng thơ khỏe khoắn hào hùng
• Bức Ảnh thơ phong phú, giàu ý nghĩa
• Nhiều phép tu từ được sử dụng đạt hiệu quả nghệ thuật

bài viết liên quan tác phẩm☀️ Đập Đá Ở Côn Lôn ☀️Các mẫu phân tích sâu sắc

Dàn Ý Quê Hương

Nếu bạn mong muốn phân tích bài thơ 1 cách sâu sắc, đầy đủ thì cần phải lập dàn ý chi tiết. Dưới đây là mẫu dàn ý bài thơ Quê hương cho bạn xem thêm.

I/ Mở bài

• Nỗi niềm buồn nhớ quê hương là nỗi niềm chung của bất kì người xa quê nào, và một nhà thơ thuộc phong trào Thơ Mới như Tế Hanh cũng không phải là ngoại lệ
• Bằng cảm xúc chân tình giản dị với quê hương miền biển của mình, ông đã viết nên “Quê hương” đi &o lòng người đọc

II/ Thân bài

1. Bức Ảnh quê hương trong nỗi nhớ của tác giả

• “Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới”: Cách gọi giản dị mà đầy thương yêu, giới thiệu về một miền quê ven biển với nghề chính là chài lưới
• Vị trí của làng chài: cách biển nửa ngày sông

=> Cách giới thiệu tự nhiên nhưng cụ thể về 1 làng chài ven biển

2. bức họa lao động của làng chài

a. Cảnh đoàn thuyền đánh cá ra khơi

• Thời gian khai mạc: Sớm mai hồng => gợi niềm tin, hi vọng
• Không gian “trời xanh”, “gió nhẹ”

=> Người dân chài đi đánh cá trong buổi sáng đẹp trời, hứa hẹn một chuyến ra khơi đầy thắng lợi

• Bức Ảnh chiếc thuyền “hăng như con tuấn mã”: phép so sánh diễn đạt sự can đảm của con thuyền khi lướt sóng ra khơi, sự hồ hởi, tư thế tráng sĩ của trai làng biển
• “Cánh buồn như mảnh hồn làng”: hồn quê hương cụ thể gần gũi, đó là biểu tượng của làng chài quê hương
• Phép nhân hóa “rướn thân trắng” kết hợp với các động từ mạnh: con thuyền từ tư thế tiêu cực thành chủ động

=> Nghệ thuật ẩn dụ: cánh buồm chính là linh hồn của làng chài

=> Cảnh tượng lao động hăng say, hứng khởi tràn đầy sức sống

b. Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về

– Không khí trở về:

• Trên biển ồn ào
• Dân làng tấp nập

=> diễn đạt không khí bừng bừng rộn rã vì đánh được nhiều cá

=> Lòng biết ơn đối với biển cả cho người dân chài nhiều cá tủ ấp ấp ấp ấp

– Hình ảnh người dân chài:

• “Da ngăm rám nắng”, “nồng thở vị xa xôi”: phép tả thực kết hợp với lãng mạn => vẻ đẹp khỏe khoắn vạm vỡ trong từng làn da thớ thịt của người dân chài

– Bức Ảnh “con thuyền” được nhân hóa “im bến mỏi trở về nằm” kết hợp với nghệ thuật ẩn dụ biến đổi cảm giác => Con thuyền trở nên có hồn, có sức sống như con người cơ thể cũng nuộm vị nắng gió xa xôi

=> bức họa sinh động về 1 làng chài đầy ắp niềm vui, gợi tả một cuộc sống an toàn, phong lưu

3. Nỗi nhớ quê hương da diết

– Nỗi nhớ quê hương thiết tha của tác giả được bộc lộ rõ nét:

• greed color của nước
• Màu bạc của cá
• Màu vôi của cánh buồm
• Bức Ảnh con thuyền
• Mùi mặn mòi của biển

=> Những Bức Ảnh, màu sắc bình dị, thân thuộc và đặc trưng

=> Nỗi nhớ quê hương thực bụng da diết và sự gắn bó sâu nặng với quê hương

III/ Kết bài

• bao hàm giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
• bài học về lòng yêu quê hương, đất nước

Soạn Bài Quê Hương

Gợi ý cách soạn bài Quê hương chuẩn bị cho tiết học trên lớp.

👉Câu 1 ( trang 18 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi (từ câu 3 đến câu 8) và cảnh đón thuyền cá về bến (8 câu tiếp theo). Bức Ảnh người dân chài và cuộc sống làng chài được biểu hiện trong hai cảnh này có nét gì nổi bật đáng chú ý?

Đáp án:

– Phân tích cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi:

• Không gian, thời gian: Trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng.
• Con thuyền được so sánh với “con tuấn mã”: biểu lộ sự dũng cảm, tràn trề sức sống của đoàn thuyền.
• Cánh buồm với “mảnh hồn làng”: bộc lộ cho hồn cốt của người dân vùng biển.

– Phân tích cảnh đón thuyền cá về bến:

• Không khí: tấp nập, náo nhiệt.
• Bức Ảnh người dân chài “làn da ngăm rám nắng”, “thân hình nồng thở vị bóng gió”: vẻ đẹp rắn chắc, khỏe khoắn mang phong vị người dân miền biển.
• Hình ảnh chiếc thuyền “im bến mỏi trở về năm”: Con thuyền cũng giống như con người, trở về nghỉ ngơi sau hành trình vất vả.

👉Câu 2 (trang 18 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Phân tích các câu thơ sau:

– Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng mênh mông rãi thâu góp gió…- Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,Cả thân hình nồng thở vị bóng gió.

Lối nói ẩn dụ và biện pháp so sánh ở những câu này có hiệu quả nghệ thuật như thế nào?

Đáp án:

• Bức Ảnh cánh buồm được so sánh với mảnh hồn làng: cái vô hình, vô sắc được cụ thể hóa bằng Bức Ảnh có hình khối, đường nét, màu sắc. Cảnh mang hồn người, nhà thơ đã thổi &o cảnh linh hồn của làng chài. Cánh buồm vốn gắn bó, gần gũi trong cuộc sống của dân chài trở thành một Bức Ảnh thơ bay bổng, giàu tính tượng trưng.
• Sử dụng biện pháp ẩn dụ biểu lộ cảm nhận bằng xúc giác (vị), cái vốn chỉ được cảm nhận bằng cảm giác của mắt (thân hình).

👉Câu 3 (trang 18 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Hãy nhận xét về tình cảm của tác giả đối với cảnh vật, cuộc sống và con người quê hương ông.

Đáp án:

Tình cảm của tác giả đối với quê hương thật đằm thắm, sâu sắc. Xa quê, tác giả luôn nhớ về quê minh với vị mặn mòi, màu xanh của biển, với cánh buồm trắng, những con thuyên ra khơi và những thân hình vạm vỡ của những người dân chài.

👉Câu 4 (trang 18 SGK Ngữ văn 8, tập 2): Bài thơ có những đặc sắc nghệ thuật gì nổi bật? Theo em, bài thơ được viết theo phương thức miêu tả hay biểu cảm, tự sự hay trữ tình?

Đáp án:

– Đặc sắc nghệ thuật của bài thơ:

• Sử dụng Bức Ảnh đặc sắc khắc họa được Bức Ảnh, đường nét, màu sắc của sự vật, tạo giá trị biểu cảm cao.
• Nghệ thuật so sánh khiến việc miêu tả cụ thể hơn, gợi ra vẻ đẹp bay bổng, lãng mạn.
• Sử dụng biện pháp ẩn dụ làm tăng sức gợi hình, gợi cảm.

– Phương thức miêu tả xen lẫn biểu cảm được sử dụng chủ yếu trong văn bản này: biểu cảm xen lẫn miêu tả.

Sưu tầm các mẫu văn phân tích🍃Bến Quê [Nguyễn Minh Châu] 🍃Hay nhất

Giáo Án Quê Hương

Các giáo viên có thể dựa &o mẫu giáo án giảng dạy bài thơ Quê hương sau đây để tạo giáo án phù hợp cho tiết dạy của mình.

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức

• Học sinh cảm nhận được nguồn cảm hứng lớn trong thơ Tế Hanh nói chung và ở bài thơ Quê hương nói riêng: tình quê hương đằm thắm.
• Hình ảnh khoẻ khoắn, đầy sức sống của con ngừi và sinh hoạt lao động ; lời thơ bình dị , gợi cảm xúc trong sáng tha thiết.

2. Kĩ năng

• Học sinh nhận biết tác phẩm thơ lãng mạn.
• Đọc diễn cảm tác phẩm thơ.
• Phân tích được những chi tiết miêu tả, biểu cảm đặc sắc trong bài thơ.

Xem Thêm : Ý nghĩa nốt ruồi ở mép bàn chân trong nhân tướng học

3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh ái tình quê hương đất nước, trân trọng những vẻ đẹp bình dị cuẩ quê hương.

II. Chuẩn bị tài liệu

1. Giáo viên: Soạn bài, nghiên cứu bài, nghiên cứu bài, đọc tài liệu tìm hiểu thêm, tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.

2. Học sinh: Chuẩn bị bài, học bài cũ, sgk,nháp, vở ghi…

III. Tiến trình tổ chức dạy học

1. Ổn định tổ chức: Sĩ số

2. Kiểm tra: Đọc thuộc bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ. Phân tích cảnh hổ ở vườn Bách thú.

3. Bài mới

GV:

Quê hương mỗi người chỉ mộtNhư là chỉ một mẹ thôiQuê hương nếu ai không nhớSẽ không lớn nổi thành người

– Lời bài bài ca làm ta nhớ tới 1 làng quê biển miền Trung, từ hơn nửa thế kỉ nay đã in dấu trong thơ Tế Hanh. Với thể thơ 8 chữ ,nhịp nhàng nhà thơ đã vẽ lên Hình ảnh một làng trài ven biển bằng ái tình và nỗi nhớ khôn nguôi.

HĐ1.HDHS đọc và tìm hiểu chú thích:I. Đọc và tìm hiểu chú thích:HĐ2.HDHS đọc – hiểu văn bản:II. Đọc- hiểu văn bản:HĐ3.HDHS tổng kết:III. Tổng kết:

4. Củng cố, luyện tập

• Nội dung bài học có mấy ĐV kiến thức cần ghi nhớ?
• Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ?

5. Hướng dẫn học ở nhà: Học bài cũ, chuẩn bị : Khi con tu hú

Sơ Đồ Tư Duy Quê Hương

Chia sẻ loạt sơ đồ tư duy bài thơ Quê hương cho các em học sinh tham khảo học bài.

Chia sẻ thêm tác phẩm 💌 Sang Thu [Hữu Thỉnh] 💌 Nội Dung, Nghệ Thuật, Phân Tích

5 Mẫu Phân Tích Bài Thơ Quê Hương Của Tế Hanh Hay Nhất

Sưu tầm 5 mẫu phân tích bài thơ Quê hương của nhà thơ Tế hanh hay nhất chia sẻ cho bạn đọc.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Quê Hương Của Tế Hanh Hay – Mẫu 1

Quê hương luôn là đề tài không bao giờ cạn kiệt đối với các thi sĩ. Mỗi người có 1 cách nhìn, cách cảm nhận riêng, đặc trưng về quê hương của mình. Chúng ta phát giác những bài thơ viết về quê hương của Đỗ Trung Quân, Giang Nam, Tế Hanh. Trong đó sự nhẹ nhàng, mộc mạc của bài “Quê hương” tác giả Tế Hanh khiến người đọc xốn xang khi nhớ về nơi đã chôn rau cắt rốn, nơi nuôi dưỡng tâm hồn của mình.

“Quê hương” là hai tiếng thân thương, được tác giả dùng làm nhan đề của bài thơ. khởi đầu bài thơ bằng sự mộc mạc, thật tâm mà sâu sắc:

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lướiNước bao bọc cách biển nửa ngày sông

Hai câu thơ như một lời kể tâm tình rất đỗi bình dị nhưng đã khiến người đọc hình dung được mảnh đất mà tác giả đáng sống là một vùng một biển, làm nghề chài lưới. Một ngôi làng giản dị, chất phác. bức ảnh “nước”, “biển” rất đặc trưng cho một vùng quê làng biển. Có lẽ những điều bình dị đó khiến cho tác giả vẫn luôn mong ngóng, nhớ nhung khi xa quê hương.

Những câu thơ tiếp theo gợi tả lên một khung cảnh tuyệt đẹp mỗi khi sáng mai thức dậy. Sự tinh tế của ngôn từ và cảm xúc khiến cho vần thơ trở nên trữ tình, tuyệt đẹp:

Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

Một loạt từ ngữ mang tính chất liệt kê khung cảnh, không gian thanh bình, tươi đẹp của cảnh biển &o buổi sáng. “Gió nhẹ”, “sớm mai hồng” là những gì còn neo giữ trong lòng của tác giả khi nhớ về quê hương. Và một hoạt động vẫn diễn ra đầu ngày là “bơi thuyền đi đánh cá” được tác giả vẽ nên rất nhẹ nhàng nhưng khỏe khoắn.

Chiếc thuyền hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang

Nếu những câu thơ trên nhẹ nhàng, tinh tế bao lăm thì hai câu thơ này càng mạnh mẽ , quyết liệt và khỏe khoắn bao lăm. Với hai động từ “hăng”, “phăng” kết hợp với phép so sánh độc đáo khiến cho bức họa đi đánh cá trở nên giàu chất tạo hình, giàu đường nét và giấu cá tính mạnh. Với động từ “phăng” đã phần nào gợi tả lên sự khéo léo kết hợp sự tinh tế và khỏe mạnh của những người dân vùng chài lưới.

Hai câu sau lại trở về với vẻ lãng mạn đến bất ngờ:

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bao la thâu góp gió

Một Bức Ảnh bình dị, thân quen như cánh buồm nhưng trong thơ của Tế Hanh lại có hồn, đậm chất thơ. Phép so sánh cánh buồm “như mảnh hồn làng” có sức gợi rất sâu sắc, bởi rằng đối với những người làm nghề chài lưới thì cánh buồm chính là biểu tượng cho cuộc sống của họ. Một sự so sánh hữu hình và vô hình đã làm nên sự sáng tạo nghệ thuật ấn tượng. Con thuyền đã mang theo cả tin yêu, hạnh phúc và hi vọng của những người dân nơi đây.

Câu thơ khỏe khoắn và tự nhiên đã phần nào làm toát lên được khí thế hào hùng trong công cuộc chinh phục biển khơi.

Tế Hanh đã miêu tả nên một bức tranh thiên nhiên và bức tranh lao động sáng tạo tuyệt vời nhất. Đó là niềm tự hào, sự truyền tụng quê hương, đất nước.

Đặc biệt, khung cảnh dân chài lưới chào đón thành quả sau một ngày bít tất tay vất vả được miêu tả chân thực và đầy niềm vui:

Ngày hấp ôm sau ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng tấp nập đón ghe vềNhờ ơn giời biển lặng cá đầy gheNhững con cá tươi ngon thân bạc trắng.

bức ảnh dân làng “ồn ào”, “tấp nập” đã phần nào tái hiện được không khí vui tươi và phấn khởi của người dân chài sau một ngày hoạt động hết công suất. Những con cá “tươi ngon” nằm im lìm là những thành quả mà họ đạt được.

Và có lẽ Bức Ảnh con người mạnh mẽ, khỏe khoắn là bức ảnh trung tâm không thể thiếu trong bức tranh ấy

Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị bóng gió

Bức Ảnh thơ mặn mòi, đậm chất biển, vừa khỏe khoắn, vừa chân chất vừa mộc mạc toát lên được vẻ đẹp của những con người vùng biển quanh năm vất vả. Tế Hanh đã bắt gặp ra vẻ đẹp tiềm ẩn đó như một điều bình dị trong cuộc sống này.

Và có lẽ những bức ảnh thân quen nơi làng quê ấy đã khiến cho Tế Hanh dù đi xa nhưng vẫn không thể nào quên, vẫn nhớ về câu:

Nay cách biệt lòng tôi luôn tưởng nhớMàu nước xanh cá bạc chiếc buồm vôiThoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơiTôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá.

Một khổ thơ dạt dào tình cảm, nghèn nghẹn ở trong trái tim tác giả khi nhớ về mảnh đất thân yêu 1 thời. Nỗi nhớ quê dạt dào khôn nguôi khi những tấm hình thân quen ấy cứ ùa về.

Thật vậy bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh không chỉ là riêng tình cảm của tác giả dành cho quê hương; mà bài thơ này còn nói hộ rất nhiều tấm lòng khác đang ở xa quê hương. Chúng ta càng trân trọng hơn nữa mảnh đất chôn rau cắt rốn, yêu hơn nữa những điều bình dị nhưng thiêng liêng.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Quê Hương Của Tế Hanh Hay Đặc Sắc – Mẫu 2

Quê hương trong cách biệt là cả một dòng cảm xúc dạt dào, lấp lánh suốt đời Tế Hanh. Cái làng chài nghèo ở một cù lao trên sông Trà Bồng nước bao bọc cách biển nửa ngày sông đã nuôi dưỡng tâm hồn thơ Tế Hanh, đã trở thành nỗi nhớ da diết để ông viết nên những vần thơ thiết tha, lai láng. Trong dòng cảm xúc ấy, Quê hương là thành công mở đầu rực rỡ.

Nhà thơ đã viết Quê hương bằng tất cả ái tình thiết tha, trong Sáng, đầy thơ mộng của mình. Nổi bật lên trong bài thơ là cảnh ra khơi đánh cá của trai làng trong một sớm mai đẹp như mơ:

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.…Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gió.

Giữa trời nước bao la nổi bật Bức Ảnh con thuyền hiên ngang, hăng hái, đầy sinh lực dưới bàn tay điều khiển thành thạo của dân trai tráng đang nhẹ lướt trên sóng qua Bức Ảnh so sánh như con tuấn mã. Bằng các từ ngữ sinh động, nhà thơ đã khắc hoạ tư thế kiêu hãnh chinh phục sông dài, biển bát ngát rãi của người làng chài. Lời thơ như băng băng về phía trước, như rướn lên cao bát ngát cùng với con thuyền, với cánh buồm.

Tế Hanh đã cảm nhận cuộc sống lao động của làng quê bằng cả tâm hồn thiết tha gắn bó nên mới liên tưởng Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng. bao lăm trìu mến thiêng liêng, bao lăm hi vọng mưu sinh của người lao động được gửi gắm ở đấy.

Cảnh đón thuyền đánh cá trở về ồn ào, tấp nập cũng được miêu tả với một ái tình tha thiết:

Ngày hấp ủ sau, ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng tấp nập đón ghe vềNhờ ơn trời biển lặng cá đầy gheNhững con cá tươi ngon thân bạc trắng.

Ở đoạn trước, khi tả cảnh ra đi mạnh mẽ vượt trường giang của đoàn thuyền, hơi thở băng băng, phơi phới. Đến đoạn này, âm điệu thơ thư thái và dần lắng lại theo niềm vui nó ấm, bình an của dân làng. Chính từ đây, xuất hiện những câu thơ hay nhất, tinh tế nhất của Quê hương:

Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị xa xămChiếc thuyền im bến mỏi trở về nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Chỉ ai sinh ra và lớn lên ở nơi sông nước mới viết được những câu thơ như thế. Tế Hanh xây dựng tượng đài người dân chài giữa đất trời lộng gió với hình khối, màu sắc và cả hương vị không thể lẫn: tượng phật phật đài nồng thở vị xa xôi – vị muối mặn mòi của biển khơi, của những chân mây tít tắp mà họ thường chinh phục. Chất muối mặn mòi ấy ngấm &o thân hình người dân chài quê hương, thấm dần trong thớ vỏ chiếc thuyền hay đã ngấm sâu &o làn da thớ thịt, &o tâm hồn thơ Tế Hanh để thành niềm cảm xúc bâng khuâng, kì diệu?

Một tâm hồn như thế khi nhớ nhung tất chẳng thể nhàn nhạt, thông thường. Nỗi nhớ quê hương trong đoạn kết đã đọng thành những kỉ niệm ám ảnh, vẫy gọi. Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá – câu thơ cuối cùng cho ta rõ thêm tâm hồn thiết tha, thành thực của Tế Hanh.

Quê hương của Tế Hanh đã cất lên một tiếng ca trong trẻo, nồng nàn, thơ mộng về cái làng vạn chài từng ôm ấp, ru vỗ tuổi thơ mình. Bài thơ đã góp phần bồi đắp cho mỗi người đọc chúng ta ái tình quê hương thắm thiết.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Quê Hương Của Tế Hanh Chọn Lọc – Mẫu 3

Quê hương là gì hở mẹMà cô giáo dạy phải yêuQuê hương là gì hở mẹAi đi xa cũng nhớ nhiều(Quê hương – Đỗ Trung Quân)

Quê hương – hai tiếng gọi giản dị và thân thương nhưng chứa đựng biết bao tình cảm. Có thể nói, mỗi con người đều có quê hương. Đó chính là nơi chúng ta sinh ra, lớn lên và gắn bó. Chính bởi, các lần xa quê, ta nhớ quê biết chừng nào. Chính cái miền quê miền biển, đầy nắng và gió, đã nhức nhối trong lòng Tế Hanh bao nỗi nhớ cồn cào. Nỗi nhớ và tình yêu quê hương đó, được khắc họa rõ nét trong bài thơ Quê Hương của ông.

Tế Hanh – người con của làng chài Quảng Ngãi. Quê ông không phải là một miền trung du với những rặng chè ngút ngàn tầm mắt, không phải là nơi phố thị với những tòa nhà cao tầng đồ sộ. Quê ông chỉ là một miền quê làng chài ven biển, nhưng ông tự hào biết bao về làng quê của mình:

“Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:Nước bao bọc, cách biển nửa ngày sông.”

Hai câu thơ bắt đầu bài thơ là lời giới thiệu về nghề nghiệp (làm nghề chài lưới) và vị trí địa lý (gần sông, cách biển nửa ngày) của quê hương Tế Hanh. Lời giới thiệu ngắn gọn, thành tâm, giản dị nhưng đầy đủ, biểu thị được niềm tự hào của nhà thơ về quê hương mình.Nghề chài lưới, một công việc lao động bình thường, nhưng qua con mắt của một thi sĩ yêu quê và đang phải xa quê, cái công việc ấy hiện lên thật đẹp đẽ biết bao:

“Khi trời trong gió nhẹ sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cáChiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang”

Trong khung cảnh bình minh của một buổi sớm mai tuyệt đẹp: sớm mai hồng, với trời trong, gió nhẹ. Dân làng chài là những anh chàng khỏe mạnh, trai tráng đưa con thuyền của mình ra khơi.

Bằng biện pháp tu từ so sánh: như con tuấn mã và sử dụng các động từ mạnh: hăng, phăng, vượt Tế Hanh đã miêu tả cảnh con thuyền ra khơi với một khí thế thật can đảm, oai hùng. Con thuyền như một con ngựa đẹp, khỏe và phi nhanh, chuẩn bị xông ra chiến trường để tiêu diệt kẻ thù. Và trong cái nỗi nhớ da diết về cảnh người dân chài đi đánh cá, Tấm hình cánh buồn là tâm điểm mà Tế Hanh miêu tả 1 cách đẹp nhất:

“Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bao la thâu góp gió…”

Cánh buồm trắng được nhà thơ so sánh như mảnh hồn làng. Đó chính là biểu tượng, là linh hồn của làng chài. những lần ra khơi, cánh buồm là vật quan trọng, dắt đường, chỉ lối cho con thuyền. Thế nhưng với Tế Hanh, cánh buồm có vị trí đặc biệt hơn thế nữa. Nó như thâu góp &o trong mình biết bao giông bão của sóng gió để con thuyền luôn trở về bình yên. Nó còn mang trong mình biết bao yêu thương, mong ngóng, đợi chợ của những người mẹ, người chị, người con ở đất liền dành cho những người ra khơi.

Tế Hanh đã rất thành công khi so sánh một vật hữu hình, cụ thể với một Bức Ảnh lãng mạn, trừu tượng. Bức Ảnh con thuyền với cánh buồm trắng bởi vậy mà trở nên đẹp đẽ hơn, lãng mạn hơn.

Sau những ngày tháng bôn ba trên biển khơi, con thuyền trở về, trong sự chào đón hân hoan, vui mừng của người dân quê:

“Ngày hấp ôm sau ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng tấp nập đón ghe về.Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe,Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.”

Những câu thơ trên, đã miêu tả được cái không khí sinh hoạt của người dân làng chài. Đó là một khung cảnh tươi vui, ồn ào, tấp nập, tràn trề nhựa sống. Có thể nói, Tế Hanh như đang được đắm chìm &o cái khung cảnh sinh hoạt nơi bến đỗ ấy. Nhờ công ơn trời đất, mưa thuận gió hòa, trời yên biển lặng, những chàng trai đi đánh cá nay đã trở về với rất nhiều thành quả lao động. Bức Ảnh những con cá tươi ngon thân bạc trắng ấy, chính là kết quả của sự cần cù, chịu khó, chịu khổ và của niềm yêu thích lao động chân chính.

Xem Thêm : Bật Mí Nguyên Nhân Tại Sao Xe Chở Xăng Lại Có Dây Xích?

Sau chuyến ra khơi là Tấm hình con thuyền và con người trở về trong ngơi nghỉ:

“Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị xa xămChiếc thuyền im bến mỏi trở về nămNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.”

Có thể nói rằng đây chính là những câu thơ hay nhất, tinh tế nhất của bài thơ. Với lối tả thực, Hình ảnh “làn da ngắm rám nắng” hiện lên để lại dấu ấn vô cùng sâu sắc thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “Cả thân hình nồng thở vị xa xôi” – Thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của biển cả nồng mặn vị muối của đại dương mênh mang.

Cái độc đáo của câu thơ là gợi cả linh hồn và tầm vóc của con người biển cả. Với hình ảnh này, Tế Hanh đã góp &o kho tàng vhọc tập Việt Nam một bức tượng đài về người lao động Việt Nam thật đặc sắc.

Những câu thơ miêu tả chiếc thuyền “im” trên bến cũng rất độc đáo. Thi nhân dường như cảm nhận được cả sự mệt nhọc say sưa của con thuyền sau những ngày ra khơi. Bằng biện pháp nhân hóa, nhà thơ đã biến một hình ảnh vô tri, vô giác trở thành một cá thể có hồn, có thần. Con thuyền như đang cảm nhận được những mặn mòi của muối biển đang thấm sâu &o da thịt mình. Với nghệ thuật độc đáo này, chúng ta thấy con thuyền đã trở thành một phần không thể thiếu của làng chài.

Xa quê, chắc hẳn không ai không nhớ quê. Là một người con của vùng quê miền biển, khi xa quê, Tế Hanh nhớ tới: màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi, con thuyền và mùi nồng mặn của biển cả. Trong những nỗi nhớ ấy, thì da diết hơn cả, phải kể đến nỗi nhớ về cái vị mặn mòi của biển khơi, mà chỉ những ai sinh ra ở vùng quê ấy mới có thể cảm nhận được.

Với tâm hồn bình dị, Tế Hanh xuất hiện trong phong trào Thơ mới nhưng lại không có những tư tưởng chán đời, thoát li với thực tại, chìm đắm trong cái tôi riêng tư như nhiều nhà thơ thời ấy. Thơ Tế Hanh là hồn thi sĩ đã hoà quyện cùng với hồn nhân dân, hồn dân tộc, hoà &o “cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”.

“Quê hương” – hai tiếng thân thương, quê hương – niềm tin và nỗi nhớ, trong tâm tưởng người con đất Quảng Ngãi thân yêu – Tế Hanh – đó là những gì thiêng liêng nhất, tươi sáng nhất. Bài thơ với âm điệu khoẻ khoắn, hình ảnh sinh động tạo cho người đọc cảm giác hứng khởi, ngôn ngữ giàu sức gợi vẽ lên một khung cảnh quê hương “rất Tế Hanh”. Và khiến cho bất cứ ai, dù đang ở nơi đâu, cũng sẽ thêm yêu quê hương mình hơn.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Quê Hương Của Tế Hanh Tiêu Biểu – Mẫu 4

Quê hương là nguồn cảm hứng vô tận của nhiều nhà thơ Việt Nam và đặc biệt là Tế Hanh – một tác giả có mặt trong phong trào Thơ mới và sau cách mạng vẫn tiếp tục sáng tác dồi dào. Ông được biết đến qua những bài thơ về quê hương miền Nam yêu thương với tình cảm thực tâm và vô cùng sâu lắng

Ta có thể bắt gặp trong thơ ông hơi thở nồng nàn của những người con đất biển, hay một dòng sông đầy nắng trong những buổi trưa gắn với tình yêu quê hương sâu sắc của nhà thơ. Bài thơ “Quê hương” là kỉ niệm sâu đậm thời niên thiếu, là tác phẩm khởi đầu cho nguồn cảm hứng về quê hương trong thơ Tế Hanh, bài thơ đã được viết bằng tất cả tấm lòng yêu mến thiên nhiên thơ mộng và hùng tráng, yêu mến những con người lao động cần cù.

Bài thơ được viết theo thể thơ tám chữ phối hợp cả hai kiểu gieo vần liên tiếp và vần ôm đã phần nào diễn tả được nhịp sống ân hận hận hả của một làng chài ven biển:

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lướiNước bao bọc cách biển nửa ngày sôngKhi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồngDân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.

Quê hương trong tâm trí của những người con Việt Nam là mái đình, là giếng nước gốc đa, là canh rau muống chấm cà dầm tương.

Còn quê hương trong tâm tưởng của Tế Hanh là một làng chài nằm trên cù lao giữa sông và biển, một làng chài sóng nước phong toả, một khung cảnh làng quê như đang mở ra trước mắt chúng ta vô cùng sinh động: “Trời trong – gió nhẹ – sớm mai hồng”, không gian như trải ra xa, bầu trời như lơn hơn và ánh sáng tràn ngập.

Bầu trời trong trẻo, gió nhẹ, rực rỡ nắng hồng của buổi bình minh đang đến là một báo hiệu cho ngày mới bắt đầu, một ngày mới với bao nhiêu hi vọng, một ngày mới với tinh thần hăng hái, phấn chấn của biết bao nhiêu con người trên các chiếc thuyền ra khơi:

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang

Nếu như ở trên là miêu tả &o cảnh vật thì ở đây là đặc tả &o bức tranh lao động đầy hứng khởi và dạt dào sức sống. Con thuyền được so sánh như con tuấn mã làm cho câu thơ có cảm giác như mạnh mẽ hơn, biểu đạt niềm vui và phấn khởi của những người dân chài.

Bên cạnh đó, những động từ “hăng”, “phăng”, “vượt” diễn tả đầy ấn tượng khí thế băng tới vô cùng gan dạ của con thuyền toát lên một sức sống tràn trề, đầy nhiệt huyết. Vượt lên sóng. Vượt lên gió. Con thuyền căng buồm ra khơi với tư thế vô cùng hiên ngang và hùng tráng:

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng mênh mông lớn thâu góp gió…

Từ hình ảnh của thiên nhiên, tác giả đã liên tưởng đến “hồn người”, phải là một tâm hồn nhạy cảm trước cảnh vật, 1 tấm lòng gắn bó với quê hương làng xóm Tế Hanh mới có thể viết được như vậy.Cánh buồm trắng vốn là hình ảnh quen thuộc nay trở nên lớn lao và thiên nhiên.Cánh buồm trắng thâu gió vượt biển khơi như hồn người đang hướng tới tương lai tốt đẹp.Có lẽ nhà thơ chợt nhận ra rằng linh hồn của quê hương đang nằm trong cánh buồm.

Hình ảnh trong thơ trên vừa thơ mộng vừa hoành tráng, nó vừa vẽ nên chính xác hình thể vừa gợi được linh hồn của sự vật.

Ta có thể nhận ra rằng phép so sánh ở đây không làm cho việc miêu tả cụ thể hơn mà đã gợi ra một vẻ đẹp bay bổng mang ý nghĩa lớn lao. Đó chính là sự tinh tế của nhà thơ. Cũng có thể hiểu thêm qua câu thơ này là bao nhiêu trìu mến thiêng liêng, bao nhiêu hy vọng mưu sinh của người dân chài đã được gửi gắm &o cánh buồm đầy gió.

Dấu chấm lửng ở cuối đoạn thơ tạo cho ta ấn tượng của một không gian mở ra đến vô cùng, vô tận, giữa sóng nước mênh mang, hình ảnh con người trên chiếc tàu nhỏ bé không nhû nhoi đơn độc mà ngược lại diễn tả sự chủ động, làm chủ thiên nhiên của chính mình.

Cả đoạn thơ là khung cảnh quê hương và dân chài bơi thuyền ra đánh cá, biểu thị được một nhịp sống ăn năn hận hả của những con người năng động, là sự phấn khởi, là niềm hi vọng, lạc quan trong ánh mắt từng ngư dân mong đợi một ngày mai làm việc với bao kết quả tốt đẹp:

Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng tấp nập đón ghe vềNhờ ơn trời, biển lặng, cá đầy gheNhững con cá tươi ngon thân bạc trắng.

Những tính từ “ồn ào”, “tấp nập” toát lên không khí đông vui, hối hả đầy sôi động của cánh buồm đón ghe cá trở về. Người đọc như thực sự được sống trong không khí ấy, được nghe lời cảm tạ thực bụng đất trời đã sóng yên, biển lặng để người dân chài trở về an ninh và cá đầy ghe, được nhìn thấy “những con cá tươi ngon thân bạc trắng”. Tế Hanh không miêu tả công việc đánh bắt cá như thế nào nhưng ta có thể tưởng tượng được đó là những giờ phút lao động không mệt mỏi để đạt được thành quả như mong đợi.

Sau chuyến ra khơi là hình ảnh con thuyền và con người trở về trong ngơi nghỉ:

Dân chài lưới làn da ngăm rám nắngCả thân hình nồng thở vị xa xămChiếc thuyền im bến mỏi trở về nămNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Có thể nói rằng đây chính là những câu thơ hay nhất, tinh tế nhất của bài thơ. Với lối tả thực, hình ảnh “làn da ngăm rám nắng” hiện lên để lại dấu ấn vô cùng sâu sắc thì ngay câu thơ sau lại tả bằng một cảm nhận rất lãng mạn “Cả thân hình nồng thở vị xa xôi” – Thân hình vạm vỡ của người dân chài thấm đẫm hơi thở của biển cả nồng mặn vị muối của đại dương mông mênh. Cái độc đáo của câu thơ là gợi cả linh hồn và tầm vóc của con người biển cả. Hai câu thơ miêu tả về con thuyền nằm im trên bến đỗ cũng là một sáng tạo nghệ thuật độc đáo.

Nhà thơ không chỉ thấy con thuyền nằm im trên bến mà còn thấy cả sự mệt mỏi của nó. Cũng như dân chài, con thuyền có vị mặn của nước biển, con thuyền như đang lắng nghe chất muối của đại dương đang thấm trong từng thớ vỏ của nó. Thuyền trở nên có hồn hơn, nó không còn là một vật vô tri vô giác nữa mà đã trở thành người bạn của ngư dân.

Không phải người con làng chài thì không thể viết hay như thế, tinh như thế, và cũng chỉ viết được những câu thơ như vậy khi tâm hồn Tế Hanh hoà &o cảnh vật cả hồn mình để lắng nghe. Ở đó là âm thanh của gió rít nhẹ trong ngày mới, là tiếng sóng vỗ triều lên, là tiếng ồn ào của chợ cá và là những âm thanh lắng đọng trong từng thớ gỗ con thuyền.

Có lẽ, chất mặn mòi kia cũng đã thấm sâu &o da thịt nhà thơ, &o tâm hồn nhà thơ để trở thành nỗi niềm ám ảnh gợi bâng khuâng kì diệu. Nét tinh tế, tài hoa của Tế Hanh là ông “nghe thấy cả các điều không hình sắc, không âm thanh như “mảnh hồn làng” trên “cánh buồm giương”… Thơ Tế Hanh là thế giới thật gần gũi, thường ta chỉ thấy một cách lờ mờ, cái thế giới tình cảm ta đã âm thầm trao cảnh vật: sự mỏi mệt, say sưa của con thuyền lúc trở về bến…” Nói báo cáo nói từ tận đáy lòng mình là lúc nhà thơ bày tỏ tình cảm của một người con xa quê hướng về quê hương, về đất nước:

Nay xa rời lòng tôi luôn tưởng nhớMàu nước xanh, cá bạc, chiếc thuyền vôiThoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơiTôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá

Nếu không có mấy câu thơ này, có lẽ ta không biết nhà thơ đang xa quê, ta thấy được một khung cảnh vô cùng sống động trước mắt chúng ta, vậy mà nó lại được viết ra từ tâm tưởng một cậu học trò, từ đó ta có thể nhận ra rằng quê hương luôn nằm trong tiềm thức nhà thơ, quê hương luôn hiện hình trong từng suy nghĩ, từng dòng cảm xúc.

Nỗi nhớ quê hương thiết tha bật ra thành những lời nói vô cùng giản dị: “Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá”. Quê hương là mùi biển mặn nồng, quê hương là con nước xanh, là màu cá bạc, là cánh buồm vôi.

Màu của quê hương là những màu tươi sáng nhất, gần gũi nhất. Tế Hanh yêu nhất những hương vị đặc trưng quê hương đầy sức quyến rũ và ngọt ngào. Chất thơ của Tế Hanh bình dị như con người ông, bình dị như những người dân quê ông, khoẻ khoắn và sâu lắng. Từ đó toát lên bức tranh thiên nhiên tươi sáng, thơ mộng và hùng tráng từ đời sống lao động hàng ngày của người dân.

Bài thơ đem lại ấn tượng khó phai về một làng chài cách biển nửa ngày sông, lung linh sóng nước, óng ả nắng &ng. Dòng sông, hồn biển ấy đã là nguồn cảm hứng theo mãi Tế Hanh từ thuở “hoa niên” đến những ngày tập kết trên đất Bắc. Vẫn còn đó tấm lòng yêu quê hương sâu sắc, nồng ấm của một người con xa quê:

Tôi dang tay ôm nước &o lòngSông mở nước ôm tôi &o dạChúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngảKẻ sớm hôm chài lưới ven sôngKẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồngTôi cầm súng xa nhà đi kháng chiếnNhưng lòng tôi như mưa nguồn gió biểnVẫn trở về bịn rịn bến sông(Nhớ con sông quê hương – 1956)

Với tâm hồn bình dị, Tế Hanh xuất hiện trong phong trào Thơ mới nhưng lại không có những tư tưởng chán đời, thoát li với thực tại, chìm đắm trong cái tôi riêng tư như nhiều nhà thơ thời ấy. Thơ Tế Hanh là hồn thi sĩ đã hoà quyện cùng với hồn nhân dân, hồn dân tộc, hoà &o “cánh buồm giương to như mảnh hồn làng”. “Quê hương” – hai tiếng thân thương, quê hương – niềm tin và nỗi nhớ, từ trong tâm tưởng người con đất Quảng Ngãi thân yêu – Tế Hanh – đó là những gì thiêng liêng nhất, tươi sáng nhất.

Bài thơ với âm điệu khoẻ khoắn, hình ảnh sinh động tạo cho người đọc cảm giác hứng khởi, ngôn ngữ giàu sức gợi vẽ lên một khung cảnh quê hương “rất Tế Hanh”.

Mẫu Phân Tích Bài Thơ Quê Hương Của Tế Hanh Hay Sâu Sắc – Mẫu 5

“Có một đề tài, trở đi trở lại như một lời khấn khứa, càng viết nhiều, càng hay”. Có lẽ nào, đấy là quê hương. Trong dòng chảy văn học, ta từng nghe một quê hương với ánh trăng, chùm khế, với cánh diều ngây dại mà thiêng liêng trong thơ Đỗ Trung Quân, từng lặn mình với quê hương của Hoàng Cầm trong “Bên kia sông Đuống” trong những năm kháng chiến máu lửa, đau thương, từng khắc khoải với tấm lòng của người nông dân mộc mạc, chân chất trong “Làng” của Kim Lân.

Và nay, giữa đề tài đã được đào xới nhiều lần, thiên hạ đã đi mòn lối cỏ. Ta vẫn thấy một dòng ánh sáng yêu thương, rất riêng trong “quê hương” của Tế Hanh.

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:Nước phong toả cách biển nửa ngày sông.Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng,Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá:

Bài thơ mở đầu với những lời kể mộc mạc, giản dị và chân thành rất đỗi tự nhiên về quê hương mình. Nhưng quê hương ấy cũng đẹp biết bao, quê hương của miền sông nước “nước phong bế”, với những người dân “trai tráng” đầy anh dũng và cường tráng. Và rồi, tiếp tục dòng chảy cảm xúc về quê hương thân yêu, nhà thơ dồn tâm xoáy cảm xúc của mình &o hình ảnh con thuyền và cánh buồm-biểu tượng của quê hương miền biển:

Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mãPhăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.Cánh buồm trương, to như mảnh hồn làngRướn thân trắng bát ngát thâu góp gió…

Chiếc thuyền, nếu trong thơ cổ sẽ là nơi mà những bậc giai nhân tài tử tiễn đưa người bạn tri kỉ của mình, một dòng “Yên ba tam nguyệt há Dương Châu” trong Hoàng hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng, nếu không thì sẽ là nơi người tài tử nghe tiếng đàn mà thổn thức nỗi lòng, với Tỳ bà hành của Lý Bạch “thuyền mấy lá đông tây lạnh ngắt-một vầng trăng trong vắt dòng sông”. Nhưng con thuyền của Tế Hanh, con thuyền của cuộc sống lao động mới, nên gần gũi với cuộc sống mưu sinh hàng ngày.

Là con thuyền của người dân lao động. “Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã”. Một so sánh thật táo bạo của tác giả. Con thuyền hiện lên mang vẻ đẹp dũng cảm, hào hoa và đầy sức mạnh. Vừa thấy được tốc độ của gió, vừa thấy được khí thế mãnh liệt, hùng dũng và đầy âm vang của con thuyền. Nó “phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang”.

Động từ “phăng” diễn đạt bản lĩnh vượt giông tố và nguy hiểm của con thuyền quê hương. Con thuyền tung mình bọt trắng xóa, vượt những dặm dài tràng giang chói lói để về đích cùng con người. Với những người dân sông nước, con thuyền đã trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy, và nay bằng khả năng mã hóa của mình Tế Hanh một lần nữa giúp ta khẳng định điều ấy. và nếu con thuyền mang vẻ đẹp hào hùng, khí thế thì cánh buồm lại mang vẻ đẹp thật hào hoa, lãng mạn”

Cánh buồm giương to như mảnh hồn làngRướn thân trắng rộng thâu góp gió…

Cánh buồm là vật vô tri, là thứ hữu hình lại được đặt trong liên tưởng với “mảnh hồn làng”, một sinh thể có tâm hồn, một ấn tượng vô hình, chỉ có trong tâm thức và tiềm thức. So sánh ấy của Tế Hanh đã nâng cánh buồm lên và trao cho nó một linh hồn thực, một sự sống. Cánh buồm đã trở thành biểu tượng của mảnh hồn làng, nơi thâu nhận và góp giữ bao nét đẹp của miền sông nước và tâm hồn con người xứ sở này.

Cánh buồm vừa được nhân hóa, vừa được so sánh, bởi vậy mà thêm đẹp, thêm lãng mạn bội phần, nó “rướn thân trắng bát ngát thâu góp gió”. Động từ “rướn” thể hiện tư thế kiêu hãnh, đầy tự tin và chủ động như hình ảnh những người dân làng chài sẵn sàng làm chủ thiên nhiên, làm chủ sóng to biển lớn. gió lộng bốn phương đã được thâu góp và dần thành nên sức mạnh, bản lĩnh của con thuyền, của cánh buồm trắng. Với 4 câu thơ, Tế Hanh đã thổi hồn và nâng tâm hồn của quê hương với những biểu tượng đẹp, tráng lệ, bay bổng.

Và sau những chuyến ra khơi mỏi mệt, con thuyền lại bỗng chốc hóa hiền lành:

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗKhắp dân làng tấp nập đón ghe về.“Nhờ ơn trời, biển lặng cá đầy ghe”,Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.

Sau hành trình nhảy vào chinh phục biển khơi, những người dân làng chài đã thu được thành quả là những khoang thuyền đầy cá. Trong niềm vui sướng của thành quả, của lao động hăng say, họ vẫn không quên cám ơn trời đất. quả là tinh thần người Việt ta, luôn hàm ơn những đấng trên cao, luôn ghi nhớ cội nguồn.

Sang đến khổ thơ tiếp, Tế Hanh tiếp tục bộc lộ một tâm hồn thơ mang đậm phong vị quê hương khi ông miêu tả vẻ đẹp của người dân chài lưới:

Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,Cả thân hình nồng thở vị xa xămChiếc thuyền im bến mỏi trở về nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng, cái nắng của biển khơi, của sóng gió cuộc đời đã tôi rèn và làm nên nét rắn chắc của con người miền biển. Đó là màu nâu của đất đai, của quê hương dung dị, của tâm hồn mộc mạc, của những nhớ và thương vô ngần trong thơ Tế Hanh.

Cả thân hình họ đượm vị biển khơi, nồng thở vị bóng gió. Đó là vị của biển, của đất đai, chất mặn của quê hương như đã thấm dần &o từng hơi thở, từng đường nét, từng nếp nhăn trên da thịt họ. Đó là tình cảm yêu quê hương tha thiết, và cũng là vẻ đẹp truyền thống của người dân miền biển. phải yêu và gắn bó tha thiết với quê hương ra sao Tế Hanh mới đằm mình được những câu thơ như vậy. nhưng đó đâu chỉ còn là của con người nữa, nó cũng thấm &o chiếc thuyền thân thuộc:

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằmNghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Con thuyền cũng mang một linh hồn riêng, sau cuộc hành trình mệt mỏi nơi đại dương bóng gió, nó cũng mệt mỏi và rất cần phải nghỉ ngơi. Nhưng cái hay của Tế Hanh là nghe được trong đó, một chất gì đó rất riêng, rất tinh.

Ẩn dụ biến đổi cảm giác đã giúp con thuyền thực sự trở thành một sinh thể sống, mang trong nó vị mặn mòi của biển khơi, thấm dần qua từng thớ vỏ. Như thế con thuyền cũng mang hơi thở quê hương, cũng mang một linh hồn, một ước ao, một lối sống nơi đây. Tế hanh hẳn phải tha thiết với con thuyền quê hương lắm chăng.

Để rồi theo dòng cảm xúc, từ hồi tưởng về với hiện nay, nhà thơ có thể là đang trong nỗi xa quê nên thảng thốt nghẹn ngào mà cất lên:

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớMàu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

Chà, thì ra cái màu nước xanh, cá bạc, chiếc thuyền vôi đã trở thành biểu tượng riêng in sâu trong lòng tác giả. Bằng biện pháp liệt kê, Tế Hanh đã một lần nữa cho thấy vẻ đẹp giàu có của quê hương mình. Và đến đây, có lẽ trong vô thức, tâm hồn nhà thơ đã hóa tâm hồn xứ sở, khi cái mùi vị mặn nồng ấy cứ vương vấn và ám ảnh nhà thơ. Nó ăn sâu &o máu thịt và thấm trong từng giác quan. Một Tế Hanh nồng nàn, sôi nổi, tha thiết biết mấy với quê hương.

Bằng một hình sắc riêng, ấy là cái vị mặn mòi của biển cả quê hương. Tế hanh đã trao gửi hồn mình đến bạn đọc, và chính tấm lòng ấy của nhà thơ đã thức dậy những tình cảm thiêng liêng trong hồn tôi.

Tìm hiểu tác phẩm🌷 Viếng Lăng bác [Viễn Phương] 🌷 Nội dung, nghệ thuật