Tác giả của bài Đoàn ca là ai? Những điều ít biết về tác giả Đoàn ca

Đoàn ca hay Thanh niên làm theo lời bác là bài ca chính thức của Đoàn, được lớp lớp thế hệ thanh niên Việt Nam biểu lộ trong các buổi lễ kỷ niệm, sinh hoạt Đoàn. Mặc dù, khá phổ biến nhưng ít người nắm được thông tin về Hoàng Hòa, tác giả viết, phổ nhạc bài hát này.

Bạn Đang Xem: Tác giả của bài Đoàn ca là ai? Những điều ít biết về tác giả Đoàn ca

Hoạt động trong tổ chức Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh với tư cách là cán bộ Đoàn nhưng ít ai biết Hoàng Hòa còn là tác giả viết lời, phổ nhạc cho bài hát Thanh niên làm theo lời bác (bài Đoàn ca chính thức bây giờ). Thông tin về tác giả của bài Đoàn ca là ai dưới đây sẽ giúp bạn hiểu thêm về tác giả cũng như những điều ít biết về tác giả đoàn ca.

I. Tác Giả Của Ca Khúc Đoàn Ca Là Ai?

Bài hát “Thanh niên làm theo lời Bác” hay “Đoàn ca” được sáng tác năm 1953 bởi nhạc sỹ Hoàng Hòa. Được biết, Hoàng Hòa chỉ là bút danh, tên thật của ông là Cao Hy Vọng.

Trình độ học vấn, tiểu sử nhạc sỹ Hoàng Hòa

Nhạc sỹ Hoàng Hòa (tức Cao Hy Vọng) sinh 4/6/1930, mất ngày 6/9/2015, nguyên quán tại xã Nam Cường, Nam Trực, tỉnh Nam Định. Cả cuộc đời của ông cống hiến cho phong trào thanh niên.

Tham gia Đoàn Thanh niên cứu quốc từ năm 15 tuổi, nhạc sỹ Hoàng Hòa từng giữ nhiều vị trí quan trọng trong tổ chức Đoàn như: Bí thư Tỉnh Đoàn tỉnh Hưng Yên, tỉnh Hải Phòng, Thường vụ Trung ương Đoàn khóa III, IV, Trưởng Ban học sinh, sinh viên. Khi sáng tác ca khúc Đoàn ca, ông đang là bí thư tỉnh Đoàn Thái Bình.

Sau năm 1954, ông được cử đi học ở Liên Xô. một thời gian sau ông về nước và công tác tại Trung ương Đoàn. Trước khi về hưu (năm 1990), ông giữ chức trưởng ban Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh.

Với những cống hiến cho sự nghiệp xây dựng Đoàn thanh niên, năm 2012, ông vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì.

Sự nghiệp âm nhạc của Hoàng Hoà

Trong sự nghiệp âm nhạc, Hoàng Hòa được coi là nhạc sỹ của Đoàn với nhiều bài hát khuyến khích, động viên thanh niên, tiêu biểu có thể kể đến các bài như vâng lời Bác thanh niên lên đường, hát lên bạn ơi, lẽ sống,…

Xem Thêm : Viêm ruột thừa: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa

Trong đó, Đoàn ca là bài hát phổ biến nhất, được Đại hội Đoàn toàn nước chọn làm bài ca chính thức của Đoàn cho đến tận bây giờ.

cảnh ngộ Ra Đời Của Ca Khúc Đoàn Ca

Lấy cảm hứng từ 4 câu thơ Hồ Chủ tịch tặng thanh niên xung phong (TNXP) trong bài báo tường thuật chuyến đi thăm đơn vị TNXP trên Báo Cứu quốc, tác giả Hoàng Hòa đã phổ nhạc và viết bài “Thanh niên làm theo lời bác”, đến bây giờ đây được coi là một trong những bài hát hay về thanh niên, đoàn đội và luôn được các thanh niên đoàn thuộc và hát trong các dịp tổ chức chương trình.

Nội dung của bài hát nói lên thông điệp, lời động viên mà tác giả muốn gửi gắm tới thế hệ thanh niên. 4 câu đầu của bài hát được viết để miêu tả tinh thần thanh niên hùng tráng. Đoạn cao trào trích nguyên lời dạy của bác với TNXP: “Không có việc gì khó. Chỉ sợ lòng không bền. Đào núi và lấp biển. Quyết chí ắt làm nên”

Tháng 7-1954, bài hát được sử dụng làm bài hát tập thể tại hội nghị cán bộ Đoàn toàn nước tại Phủ Chủ tịch. Sự kiện này có sự tham gia của Bác Hồ và nhận được lời nhận xét, góp ý có ích từ Bác. Tháng 10/1954, các đại biểu đã thống nhất đổi “Kết đoàn lại” thành “Kết liên lại” để dễ hát, dễ thuộc hơn.

Đến năm 1992 và 1997, Đại hồi Đoàn toàn nước lần thứ 6, lần thứ 7 đã thống nhất chọn bài “Thanh niên làm theo lời Bác” làm bài ca chính thức của Đoàn (Đoàn ca) và lan truyền, sử dụng cho đến ngày nay. Tính đến thời điểm giờ đây, ca khúc đã đi cùng các thế hệ Đoàn thanh niên suốt hơn 60 năm và được lớp lớp thanh niên trong tổ chức Đoàn đón nhận.

II. Những điều ít biết về tác giả Đoàn ca

Có một bài hát, phổ nhạc theo bài thơ nổi tiếng của Bác Hồ đã đi cùng bao thế hệ thanh niên Việt Nam, trở thành Đoàn ca từ năm 1992. Nhưng có lẽ còn ít người biết rõ về tác giả, nhạc sỹ Hoàng Hòa.

Tôi may nhiều năm viết cho Tiền Phong, Tri Thức Trẻ, thường qua lại ngõ nhỏ số 3 Hồ Xuân Hương hầu chuyện vị nhạc sĩ không qua trường lớp nào. Đó là những năm tháng nhạc sĩ chưa gặp gỡ tai nạn, trí nhớ bị ảnh hưởng. Ông là Cao Hy Vọng, sinh năm 1930, quê ở Nam Trực, Nam Định. Sau cách mệnh tháng Tám, ông làm bí thư huyện Đoàn Đông Quan. Rồi bí thư Tỉnh Đoàn Thái Bình, ủy viên Thường vụ T.Ư Đoàn, trưởng ban Trường học. Thông tin về ông trên các trang mạng có nhiều điểm không chính xác. (Rất nhiều trang mạng ghi tác giả bài hát Thanh niên làm theo lời Bác là Hoàng Hà, thay vì Hoàng Hòa-PV).

Hoàng Hòa là ai?

Về bút danh Hoàng Hòa: Hoàng là họ người bạn, Hòa (không phải Hà) là vợ bạn, hai người rất thân thiết với tác giả, “nắm cơm chạy giặc chia ba”. Vợ chồng bạn hy sinh, Vọng đứt ruột, mượn họ tên bạn mà đặt bút danh để tưởng nhớ. Nhạc sỹ Hoàng Hòa trong Ban Chấp hành T.Ư Đoàn từ 1967 đến 1981. Không phải “nghỉ hưu ở Vũng Tàu” (như một số người nói) mà ở chung cư T.Ư Đoàn, cuối phố Hồ Xuân Hương, Hà Nội.

“Đêm đó anh trằn trọc, chừng 9 giờ bật dậy cầm theo chiếc ác- mô- ni-ca đi thẳng ra cánh đồng sau làng, hai tay bụm chiếc kèn lần lời bài thơ – chưa biết nốt nhạc: te tí tồ te tí… Nhưng phải có đầu có đuôi. Anh ngồi xuống, đứng lên, đi lại mãi giữa bãi cỏ chăn bò. Thế rồi các nốt đồ rê mi pha son nhảy múa trong đầu anh”.

Xem Thêm : 101+ Tên tiếng Anh cho bé trai hay, độc đáo và ý nghĩa – AVAKids.com

Thời chúng tôi, các quầy hàng xén đều bán kèn ác- mô- ni-ca của Pháp buôn từ vùng địch ra. Nhiều bạn trẻ sắm cả măng – đô – lin, tự mầy mò chơi theo lời hát. Ngày tỉnh Đoàn Thái Bình về đặt trụ sở tại vùng tự do Đông Hồ Kim Anh, Cao Hy Vọng có một cây ác – mô – ni – ca bỏ túi. Khi anh về số 3 Hồ Xuân Hương thì “cải tổ” lên chiếc măng – đô – lin. Anh kể, sau thu đông 1952- 1953, đồn bốt địch co cụm lại, các cuộc càn quét ra các vùng tự do mở rộng thưa dần. Các buổi sinh hoạt tập thể quanh đi quẩn lại cũng chỉ &i bài hát “Kết đoàn”, “Du kích ca”, “Đời sống mới”… Tình hình tại các vùng “da báo” ta – địch xen kẽ rất phức tạp, là nỗi lo lớn của lãnh đạo trong công tác tuyên truyền lôi kéo quần chúng trong lòng địch và giữ cán bộ an tâm ở lại vùng tự do. Giữa lúc đó, Cao Hy Vọng nhận được tờ báo Cứu quốc đã nhàu nát có bài thơ của Bác cho ra đời từ 2 năm trước: Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển/Quyết chí cũng làm nên.

Anh cán bộ Đoàn thốt lên: Đây rồi! Trúng rồi! Cái ta cần hiện nay đây rồi! Nhưng làm sao ý Bác tới được mọi cán bộ đoàn viên? Anh cầm tờ báo qua mấy nhà bao quanh Tỉnh Đoàn đang sơ tán để mọi người đọc, bàn cách phổ cập nhanh nhất. Đêm đó anh trằn trọc, chừng 9 giờ bật dậy cầm theo chiếc ác – mô – ni – ca đi thẳng ra cánh đồng sau làng, hai tay bụm chiếc kèn lần lời bài thơ – chưa biết nốt nhạc: te tí tồ te tí… Nhưng phải có đầu có đuôi. Anh ngồi xuống, đứng lên, đi lại mãi giữa bãi cỏ chăn bò. Thế rồi các nốt đồ rê mi pha son nhảy múa trong đầu anh. Anh đặt lời cho thân bài: Kết đoàn lại thanh niên ta cùng nhau đi lên/Giơ nắm tay thề gìn giữ hòa bình độc lập tự do/Kết đoàn lại thanh niên chúng ta cùng quyết tiến bước/Đánh tan quân thù xây đắp cuộc đời hạnh phúc ấm no/Đi lên thanh niên chớ ngại ngần chi/Đi lên thanh niên làm theo lời Bác.

Đến điệp khúc thơ Bác thật tự nhiên, nhẹ nhàng, chân thật:

Không có việc gì khó… Quyết chí cũng làm nên!

Rồi dứt khoát, mạnh mẽ để kết thúc: Đi lên thanh niên! Đi lên thanh niên!

Ra đời Đoàn ca

Hấp ủ sau anh dậy sớm đi tìm nhạc sĩ Phạm Ngữ nhờ góp ý, sửa chữa, kẻ khuông nhạc, chép lời ca. Bài hát theo nhịp 2/4 dễ hát, dễ thuộc, lôi cuốn, thôi thúc như tiếng kèn ra trận, nhanh chóng được truyền đi trên các sóng phát thanh. Tháng 7/1954, tại lớp tập huấn Trung ương Đoàn ở Đại Từ có sửa ít chỗ như Kết liên lại, ắt thay cho cũng nhưng anh Cù Văn Chước (1927- 2007) trong Ban vận động thành lập Hội cựu thanh niên xung phong cho chúng tôi xem bản gốc là “cũng” – nhẹ nhàng, bình dị hơn “ắt”… Từ năm 1961, Đài tiếng nói Việt Nam lấy nhạc hiệu bài Thanh niên làm theo lời Bác cho chương trình phát thanh Thanh niên. Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ VI (15 -18/10/1992) chọn một trong ba bài hát được đề cử làm Đoàn ca, khi lấy biểu quyết thì cả hội trường đứng dậy vỗ tay hát Kết liên lại thanh niên chúng ta… Không có việc gì khó… Bài hát của Hoàng Hòa chính thức trở thành Đoàn ca từ đó.

Thế nhưng còn vinh dự tự hào biết bao, vang dội nhất là tại Festival Thanh niên và sinh viên thế giới lần thứ V tháng 7/1955 tại Varsava thủ đô Ba Lan. Đoàn đại biểu thanh niên Việt Nam mang tới bài hát “Thanh niên Việt Nam làm theo lời Bác Hồ”. Bài hát được dịch ra 6 thứ tiếng: Anh, Pháp, Nga, Trung, Tây Ban Nha, Ba Lan. 114 đoàn các nước tập ngay, hát vang suốt những ngày liên hoan và đem về phổ biến khắp các chchâu âu. Giữa cái thời thế giới đang “chấn động địa cầu” về mấy tiếng Việt Nam – Điện Biên Phủ – Hồ Chí Minh… bài hát theo thơ Bác Hồ thật vô cùng có ý nghĩa.

cách đây không lâu, một bạn đưa chân dung cố nhạc sỹ Hoàng Hà ở Vũng Tàu &o bài viết về nhạc sỹ Hoàng Hòa. Tôi hết sức ngạc nhiên, từ Thái Nguyên cất công về Hà Nội vì lâu không gặp được anh cán bộ Đoàn phổ nhạc thơ Bác, thì ông mới mất ngày 6/9/2015.

Về sự kiện Bác Hồ tặng thơ

Ông Vũ Viết Thân phân đội trưởng (phân đội Thanh niên xung phong) 312 kể: Đội Thanh niên xung phong Công tác Trung ương là do Bác Hồ giao Đoàn Thanh niên lập ra ngày 15/7/1950. Đội xuất quân đi phục vụ biên thuỳ với 225 đội viên. Dưới đội là trung đội. Đầu năm sau quân số tăng vọt, dưới đội là liên phân đội, quân số chỉ bằng 50% của đại đội năm 1953. Nơi Bác Hồ tới thăm là Nà Tu hay Nà Cù, xã Cẩm Giang, Bạch Thông, Bắc Kạn. Bốn câu thơ Bác không ứng khẩu mà chuẩn bị trước nửa năm khi Người đi thị sát campaign biên giới 21/8 – 3/9/1950 theo hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.