Buồn ngủ ngày và nguyên nhân – Phổi Việt

ThS.BS. Đặng Thị Mai Khuê

Trung tâm điều trị bệnh hô hấp Phổi Việt

Khoa hô hấp – Bệnh Viện Chợ Rẫy

Chúng ta có thể tình cờ quan sát thấy một chàng trai ngủ gật khi đang đợi đèn đỏ hay anh bạn đồng nghiệp ngáy pho pho trong một buổi thuyết trình, báo cáo giải trình… hay một người cần nhiều cốc cà phê để có thể tỉnh táo hơn &o buổi chiều. Giống như họ, chúng ta không thể tập trung &o công việc, hiệu quả giảm do buồn ngủ nhưng đôi khi chúng ta không nhận ra điều đó.

Bạn Đang Xem: Buồn ngủ ngày và nguyên nhân – Phổi Việt

Buồn ngủ ngày có thể gây ra nhiều hậu quả. Ngủ không tốt có thể ảnh hưởng đến các bệnh lý như tăng huyết áp, bệnh lý tim mạch, đái tháo đường và béo phì.

Nguyên nhân của buồn ngủ ngày?

Nguyên nhân của buồn ngủ ngày có nhiều nguyên nhân. thông thường do rối loạn giấc ngủ gây ra. Ví dụ như hội chứng Jet lag. Trường hợp này, người bệnh do phải làm việc tại múi giờ lệch với múi giờ thông thường.

Những người thường xuyên phải thay đổi vùng làm việc, như sống ở Mỹ nhưng phải làm việc tại chi nhánh ở Việt Nam 6 tháng trong 1 năm. Điều này khiến có thể thay đổi nhịp sinh học, những người này sẽ buồn ngủ &o ban ngày và thức &o ban đêm khi đến làm việc tại chi nhánh.

Buồn ngủ ngày còn là hậu quả của các bệnh lý liên quan đến rối loạn giấc ngủ như mất ngủ , narcolepsy hay hội chứng chân không yên. Những người thường xuyên làm việc ca đêm sẽ buồn ngủ khi làm việc và mất ngủ khi họ cố ngủ &o ban ngày.

Xem Thêm : Vẻ đẹp thiên lương trong sáng của huấn cao

Những người này thường đấu tranh với bản thân để tỉnh khi tài xế, nhưng thường ngủ lơ mơ khi ngồi yên trong phòng chờ (khám bệnh, nhà xe). Họ thường xuyên phải dùng cà phê để tỉnh táo, và dùng khi chiều muộn. Họ thường than phiền bị mất ngủ do sử dụng cà phê quá nhiều.

Dường như, buồn ngủ ngày còn ảnh hưởng đến hội chứng ngưng thở khi ngủ. Những cơn ngưng thở ngắn trên 10 giây, lặp đi lặp lại nhiều lần Bên cạnh đó ngủ kèm theo giảm độ bão hòa oxy trong máu sau mỗi cơn ngưng thở, kích thích não bộ thức dậy nhưng không nhận thức được bởi người bệnh. Hậu quả là bệnh nhân có giấc ngủ không tốt &o ban đêm và buồn ngủ &o ban ngày.

Giấc ngủ không tốt có thể có tác dụng xấu gì?

Hầu hết mọi người cần ngủ 8 giờ/ ngày, cũng có người cần ngủ nhiều hơn hay ít hơn.

Thiếu ngủ hay chất lượng giấc ngủ kém có thể ảnh hưởng đến một số bệnh lý như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đột quỵ, đái tháo đường, béo phì hay sa sút trí tuệ.

Nếu một người đã ngủ đủ giấc vẫn còn buồn ngủ &o ban ngày, dễ rơi &o giấc ngủ &o ban ngày hay có cơn buồn ngủ dữ dội không giải thích được hay có những bất thường Dường như ngủ như mộng du thì nên đến bác bỏ sĩ chuyên khoa để tầm soát bệnh lý căn nguyên.

Một số triệu chứng tác động đến rối loạn giấc ngủ:

Nên khám bác sĩ chuyên khoa khi có một số triệu chứng sau liên quan đến rối loạn giấc ngủ :

• Mất hơn 30 phút để đi &o giấc ngủ ban đêm
• Thức dậy nhiều lần trong đêm và khó dỗ giấc ngủ trở lại
• Thường xuyên buồn ngủ &o ban ngày, dễ ngủ &o ban ngày và ngủ gục &o thời điểm hay nơi không thích hợp.
• Ngáy to, thường xuyên, cảm giác ngộp thở hay có người quan sát có cơn ngưng thở khi ngủ
• Tay hay chân thường xuyên có cử động khi ngủ, đôi khi chỉ là cơn run nhẹ hay giật nhẹ ngón cái
• Tay hay chân có những khó chịu không giải thích được &o buổi chiềbất minh đặc biệt là khi buồn ngủ
• Ngủ dậy rất đau đầu
• Ngủ gặp ác mộng hay có ảo giác như thật khi rơi &o giấc ngủ hay vừa thức giấc
• Cử động bất thường khi ngủ như : mộng du
• Có những cơn yếu cơ đột ngột khi giận dữ, vui mừng
• Cảm giác không nhấc nổi bộ hạ khi vừa thức dậy (bóng đè)

Những rối loạn giấc ngủ thường gặp :

• Hội chứng ngưng thở khi ngủ : Đặc trưng bởi những cơn ngưng thở ngắn lặp đi lặp lại nhiều lần Bên cạnh đó ngủ kèm theo giảm độ bão hòa oxy máu. Ngưng thở khi ngủ được chứng minh có ảnh hưởng đến bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ, đái tháo đường, suy giảm ham muốn tình dục, làm thay đổi tính khí người bệnh.

Xem Thêm : Phép lai kinh tế là gì? Tại sao không dùng con lai kinh … – Tip.edu.vn

Chẩn đoán thù thù: dựa trên thăm hỏi bệnh, nhưng chẩn đoán xác định bằng đa ký giấc ngủ hay đa ký hô hấp.

Điều trị : Tùy theo mức độ nặng nhẹ của bệnh hay nguyên nhân bệnh mà bác sĩ sẽ cho bổ dụng điều trị bằng CPAP, dụng cụ kéo hàm hay phẫu thuật vùng hầu họng

• Hội chứng chân không yên: Đặc trưng bằng những khó chịu ở 2 chi dưới thường xuất hiện &o chiềbất minh, khiến bệnh nhân phải cử động chân liên tục để giảm khó chịu hay đi tới đi lui, hậu quả là giấc ngủ bị ảnh hưởng

Chẩn đoán : dựa trên thăm khám lâm sàng và đa ký giấc ngủ

Điều trị: Thường là dùng phương pháp nội khoa

• Mất ngủ: Bệnh nhân mất thời gian dài ( > 30 phút) để đi &o giấc ngủ, thức dậy nhiều lần trong đêm, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, hay thức dậy quá sớm

Chẩn đoán: dựa trên thăm khám lâm sàng, nhật ký giấc ngủ , trong những trường hợp khó có thể phải đo đa ký giấc ngủ