Thực hành về thành ngữ, điển cố – Ngữ văn lớp 11 – VietJack.com

Thực hành về thành ngữ, điển cố – Ngữ văn lớp 11

A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ

Thành ngữ Điển cố Khái niệm Là một cụm từ cố định Câu chữ trong sách đời trước được trích dẫn Đặc điểm

Bạn Đang Xem: Thực hành về thành ngữ, điển cố – Ngữ văn lớp 11 – VietJack.com

-Tính hình tượng

– Tính khái quát về nghĩa

– Tính biểu cảm

– Tính phẳng lì, có nhịp và có thể có vần

– Ngắn gọn

– Nội dung ý nghĩa hàm súc

– Dùng để nói về một điều tương tự

Tác dụng Tạo tính dân dã, mộc mạc, bình dị Tạo tính bác bỏ học, ước lệ tượng trưng, trag nhã, cổ kính

B. LUYỆN TẬP CỦNG CỐ

Bài 1: Phân tích giá trị nghệ thuật của các thành ngữ in đậm trong các câu thơ sau:

– Người nách thước kẻ tay dao,

Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi

– Một đời được mấy hero,

Bõ chi cáchậu chim lồng mà chơi

– Đội trời đạp đất ở đời,

Họ Từ tên Hải vốn người Việt Đông.

(Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Xem Thêm : 1973 mệnh gì? Luận đoán vận số và Cách chọn đồng hồ phong thủy

Trả lời:

– “Đầu trâu mặt ngựa”: biểu đạt tính chất độc ác ác bạo, thú vật, vô nhân tính của bọn quan quân đến nhà Thúy Kiều khi gia đình nàng bị vu oan.

– “cá chậu chim lồng”: bộc lộ được cánh sống tù túng, chật hẹp, mất tự do.

– “Đội trời đạp đất”: diễn đạt lối sống và hành động tự do, ngang tàng, không chịu sự gò bó, không chịu khuất phục bất cứ uy quyền nào. Thành ngữ này nói về khí phách hảo hán, ngang tàng của nhân vật Từ Hải.

Bài 2: Hãy phân tích ý nghĩa của điển tích: nước cành dương, mạc cưa mướp đắng, mắt xanh

Xem Thêm : 1973 mệnh gì? Luận đoán vận số và Cách chọn đồng hồ phong thủy

Trả lời:

nước cành dương mạc cưa mướp đắng mắt xanh

-Tính lịch sử: có người nước Thiên Trúc tên là Trừng rất giỏi các phép chữa bệnh của nhà Phật. Thạch Lộc nghe tiếng, mời đến chữa bệnh cho con đang ốm nặng. Trừng lấy cành dương nhúng &o nước trong rẩy lên mình người bệnh. Người bệnh tỉnh và sống lại.

-Tính biểu trưng: điển tích này dùng để chỉ nước phép chữa được bệnh.

-Tính lịch sử: có người lấy mạc cưa giả làm cám đem đi bán. Người ấy lại bắt gặp một người khác lấy mướp đắng gỉa làm dưa chuột. phía 2 bên mua bán cho nhau

– Tính biểu tượng: điển tích này dùng để chỉ phường bịp bợm.

Tính lịch sử: Nguyễn Tịch đời Tấn quý ai thì tiếp bằng mắt xanh 9lòng đen của mắt), không ưa ai thì tiếp bằng mắt trắng (lòng trắn g của mắt).

Tính biểu trưng: miêu tả lòng quý trọng của chủ thể đối với một người nào đó.

Bài 3: Phân biệt thành ngữ và tục ngữ

Gương vỡ lại lành, Xanh vỏ đỏ lòng, Đứt đuôi con nòng nọc, Một nắng hai sương, Tái ông thất mã, Kính nhi viễn chi, Khẩu xà tâm phật, Mẹ tròn con vuông, Da ngựa bọc thây, Lực bất tòng tâm, Thuận buồm xuôi gió.

Xem Thêm : 1973 mệnh gì? Luận đoán vận số và Cách chọn đồng hồ phong thủy

Trả lời:

Thành ngữ Tục ngữ- Xanh vỏ đỏ lòng- Gương vỡ lại lành- Một nắng hai sương- Tái ông thất mã- Kính nhi viễn chi- Da ngựa bọc thây- Khẩu xà tâm phật- Đứt đuôi con nòng nọc- Lực bất tòng tâm- Mẹ tròn con vuông- Thuậm buồm xuôi gió

Bài 4: Giải thích ý nghĩa các điển cố (in đậm) trong các câu thơ sau:

Xem Thêm : Dấu hiệu nhận biết hình bình hành – Giáo viên Việt Nam

a. “Sầu đong các lắc càng đầy

Ba thu dọn lại cả ngày ghê”

(Nguyễn Du – Truyện Kiều)

b. “Nhớ ơn chín chữ cao sâu,

Một ngày một ngả bóng dâu tà tà”

(Nguyễn Du – Truyện Kiều)

c. bấy lâu nghe tiếng má đào

Mắt xanh chẳng để ai &o có không?

(Nguyễn Du – Truyện Kiều)

Xem Thêm : 1973 mệnh gì? Luận đoán vận số và Cách chọn đồng hồ phong thủy

Trả lời:

a b c

-Điển cố này xuất phát từ câu trong Kinh Thi: một ngày không thấy mặt nhau lâu như ba mùa thu (Nhất nhật bất kiến như tam thu hề)

– Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du sử dụng điển cố này nhằm diễn tả mối tương tư của Kim Trọng với Thúy Kiều. Một ngày không gặp Thúy Kiều, Kim Trọng có cảm giác lâu như đã ba năm.

– Điển cố này cũng xuất phát từ Kinh Thi. Chín chữ nói về công lao của cha mẹ đối với con cái, đó là: sinh, cúc, phủ, súc, trưởng, dục, cố, phục, phúc.

– Điển cố này trong câu thơ nói đến việc Kiều nghĩ đến công ơn cha mẹ, Dường như nàng chưa có dịp báo đáp được

– Đời Tấn có người là Nguyễn Tịch Quý quý ai thì tiếp bằng mắt xanh, không ưa ai thì tiếp bằng mắt trắng

– Từ Hải dùng điển tích này để khẳng định tuy Thúy Kiều ở chốn lầu xanh nhưng tấm lòng vẫ trong trắng, phẩm giá vẫn đáng quý trọng và đáng được đề cao.

bài viết liên quan tài liệu Ngữ văn lớp 11 phần Tiếng Việt và Tập làm văn chọn lọc, hay khác:

• Thực hành về nghĩa của từ trong sử dụng
• Thao tác lập luận so sánh
• Ngữ cảnh
• Phong cách ngôn ngữ báo chí
• Thực hành về lựa chọn bơ vơ tự các bộ phận trong câu

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 11 tại khoahoc.vietjack.com

• Hơn 75.000 câu trắc nghiệm Toán 11 có đáp án
• Hơn 50.000 câu trắc nghiệm Hóa 11 có đáp án chi tiết
• Gần 40.000 câu trắc nghiệm Vật lý 11 có đáp án
• Kho trắc nghiệm các môn khác